Balkanlar’da Osmanlı İzleri varlığını koruyor

6.4.2019 tarihinde, Konya Şubesi Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Ahmet Çaycı’nın organizasyonunu yaptığı programda, Medeniyet Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Özer; Kılıçarslan Konferans Salonunda “Balkanlarda Osmanlı İzleri” konulu bir konferans verdi.

Balkanların sözlük anlamı, coğrafi özellikleri ve Osmanlı için buraların ne anlama geldiğine dair önemli açıklamalar yapan Özer, “Balkan, sık ağaçlıklı dağlık bölge anlamına gelir. Osmanlı Balkan yerine genellikle Rumeli tabirini kullanmıştır. Osmanlının Rumeli’ye ayak basması Orhan Gazinin oğlu Süleyman Gazi tarafından gerçekleştirilmiştir. İlk ayak basılan veya feth edilen yer Çimpe Kalesidir. Osmanlı daha önce Anadolu’da olduğu gibi yine dervişler öncülüğünde bu bölgeye yerleşmeye başlamıştır. Bu yerleşim sırasında Anadolu’dan Türk unsurlar yeni feth edilen yerlere göç ettirilerek bu bölgenin Türkleştirilmesi için ciddi faaliyetler yapıldı.” diye konuştu.

Yerleşime açılan bu yerlerin Türk- İslam mimari özelliği çerçevesinde oluşturulduğunu ve bölgeye önce bir mescit daha sonra da yerleşim yerinin büyüklüğüne göre tekke veya külliyelerin kurulduğunu belirten Prof. Dr. Mustafa Özer sözlerini şöyle sürdürdü:

“Halk da bu eserlerin çevresine inşa edilen evlere yerleşmiştir. Yani yeni kurulan her yerleşim yerinin ortasında- merkezinde bir mescit, onun yanında pazarı ve tekkesi ile bir külliye ve çevresinde ahalinin bulunduğu bir Türk-İslam şehri. Rumeli’ye ilk ayak bastığımız 1354 yılından çekildiğimiz 1914 yılına kadar geçen sürede Balkan Ülkeleri tabir ettiğimiz 11 ülkede yaklaşık 15 bin 737 adet eser bırakmışız. Bu eserlerin bazılarını ülkelerin alfabetik sıralama ile verecek olursak şöyle bir listeleme yapabiliriz. Arnavutluk; Bu ülkede 1015 yapı var. Bunların büyük çoğunluğu dini ve sosyal nitelikli eserler. Tiran’da Etem Bey Cami, Süleyman Paşa Türbesi, İmrahor İlyas Bey Cami. Elbasan’da Nazire Cami, Berat ve İşkodra’da Kurşunlu Cami… Bosna Hersek; Sokollu Mehmet Paşa Köprüsü, Foça Alaca Cami, Trovnik’te Elçi İbrahim Paşa Medresesi, Travnik Saat Kulesi, Bektaşi Tekkesi, Mostar Köprüsü, Gazi Hüsrev Bey Türbesi ve Medresesi, Nasuh Paşa Cami… Bulgaristan; Hüdavendigar Cami, Bayraklı Cami, Delorman’da Demir Baba Tekkesi, Hasköy Osman Baba Türbesi, Şehabettin Paşa Türbesi, Şerif Halil Paşa (Tombul) Cami…

Hırvatistan; Livno Cami, Bihaç Kule ve Türbesi, Saat Kulesi, Nizam Cami… Kosova; Fatih Sultan Mehmet Namazgâhı, Beylerbeyi Sinan Paşa Cami, Sultan 1. Murat Türbesi, Saat Kulesi, Gazi Mehmet Bey Hamamı…

Macaristan; Kasım Paşa Cami, Cakaralı Hasan Paşa Cami, Malkoç Bey Cami, Zigetvar Kanuni Sultan Süleyman Cami ve Türbesi… Makedonya; Üsküp’te Saat Kulesi, Sultan Murat Cami, Üsküp İsa Bey Cami, Mustafa Paşa Cami ve Türbesi, Paşa Bey Türbesi, Üsküp Kalesi, Kapan Han İsa Bey Cami, Çifte Hamam, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü, Burmalı Cami, Tetova Cami, Tetova Çifte Hamam… Yunanistan; Selanik’te Bedesten, Rodos’ta Kanuni Sultan Süleyman Cami,  Yenice Vardar Gazi Evrenos Bey Türbesi, Atina Fethiye Cami…”

Programın sonunda Konuşmacı Prof. Dr. Mustafa Özer’e günün anısına emekli Sanat Tarihi Hocası Prof. Dr. Haşim Karpuz bir plâket takdim ederken Büyükşehir Belediyesi Basın-Yayın ve Halkla İlişkiler Daire Başkanı Ahmet Köseoğlu ve TYB Konya Şubesi Başkanı Prof. Dr. Hayri Erten tarafından Meram Belediyesi tarafından yayınlanan 3 Ciltlik “Yeşilin ve Medeniyetin Köprüsü Meram” kitabı takdim edildi.