Bizi bu noktada ilgilendiren Fransız sosyolog ve edebiyatçı Geroge Perec’in “Oulipo” akımı çerçevesinde, postmodern oyunları kurguya sokması olmuştur. Perec Oulipo tanımını yaparken, kurgusal düzlemde oyunun kendileri için vazgeçilmez olduğunu vurgulamış ve bunu eserlerinde okuyucuya sunmuştur. Kayboluş kitabını da Oulipo metodlarından biri olan lipogram ile kaleme almıştır.
Eserde Perec; hiç “E” harfi kullanmadan kurgusunu tamamlamıştır. Fransızca için başarılı bir deneme olan bu eseri, Ayrıntı Yayınları Cemal Yardımcı ile Türkçe’ye kazandırmıştır. Perec; Patrice Fardeau ile yaptığı bir röportajında, Kayboluş için okuyucusu ile tatminkâr bir oyun içerisinde olamamasından ötürü çok da başarılı bulamadığını söylese de Perec okumaya başlamak için Kayboluş doğru seçim olacaktır.
Eserin önsöz ve son söz dâhil olmak üzere ilk bakışta 30 bölümden oluştuğunu sanacaklara; bir kopya; Perec; alfabede “E” harfinin sırası olan (Fr.) 5. bölümü atlamıştır. Bunun ipucunu da ikinci bölümde okuyucusuna karakteri üzerinden verir. Yani aslında eser 29 bölümden oluşur Fransızca olan orijinalinde 26 bölümden oluşan eser; Türkçe çeviride 29 bölüme çıkmıştır. Bunun sebebi ise açık; Fransız alfabesinde 26 harf bulunurken, Türkçe’de 29 harf vardır. “E” harfini temsil eden 6. bölüm olmamasına rağmen toplam 29 bölüm vardır. O halde “E”nin yokluğu pek de ciddi bir boşluk oluşturmamıştır. Ancak eserle ilgili bir başka dikkat çekici nokta şu ki; kurgunun içinde de sıkça karşınıza çıkacak 29 rakamı, okuyucunun gözünden kaçacak gibi değil.
Ama esas soru şu; yazını matematikle birleştirip okuyucusuyla oyun oynayan ve her şeyi belli bir sebepten esere koyan bir yazar neden ısrarla 29 rakamını tekrarlar. Eğer yarı yazar C. Yardımcı orijinalinde 26 olan sayıyı çevirirken alfabeye olan göndermesinden ötürü 29 yapmadıysa, yani 29 sayısı eserin orijinalinde de varsa; yorumum 29’un Perec olduğu yönündedir. Perec, 7 Mart 1936 doğumludur (0+7+0+3+1+9+3+6) yani aslında 29, Perec demektir. Matematikle edebiyatı birleştiren bir yazar için hiç de şaşırtıcı olmayan bir oyun aslında.
3 yaşındayken babasının ölümü, 1942’de de annesinin ortadan kaybolması Perec’in, Kayboluş’la bu kayıplara bir gönderme yaptığını düşündürür. 30 bölümlük bir eserde “E” harfinin kayboluşu kurgunun devam etmesi önünde bir engel değildir. Tıpkı Perec’in ortadan kaybolan annesinin, onun hayatının devamında bir engel olmaması gibi… Yazar, “E”nin eksikliğinin zorluğunu bilir. Annesinin eksikliğinin zorluğunu bildiği gibi… Okuyucu bu boşluğu fark eder veya edemez. Ama kurgu kendi kendini tamamlar.
Devamı: https://www.dunyabizim.com/kitap/edebiyat-matematikle-bulusursa-h30147.html
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.