Namı diğer şehr-i süleha; yani salihler şehri, yani iyiler şehri.
Hoşgörü fedakârlık ve cömertlik gelir benim aklıma, Aksaray denilince; el-hak doğrudur: Zira Somuncu Baba diyarından başka ne beklenebilir.
Millete devlete, birliğe dirliğe bağlılığın kitabını yazan şehirdir Aksaray: Karamanoğlu ile Cem Sultan’ın, II. Beyazıd’a karşı bir olup Osmanlı’yı yıkma, karşılığında da Aksaray’a beylik verme rüşvetine karşılık, ‘hayır; Allah’a kitaba bağlı insanlarız biz; devletimiz ve hünkârımızla beraberiz’ şeklinde cevap vermiş, her türlü paralel yapılanmaya reddiye yazmış kahramanların şehridir Aksaray; 15 Temmuzda bir kez daha yüz kez daha bin kez daha devletiyle milletiyle bir olmuş, bütün olmuş şehirdir Aksaray.
Özetle parayı da sevmez Aksaraylı paraleli de; o sade insandan yanadır sadece. Saf, sof, soft insandan yanadır daima. Katkısız, katışıksız, katılımsız insandan yanadır.
Altı üstünden, dünü bugünden zengin şehirdir Aksaray; bir ayağı Hasan Dede’ye diğer ayağı Somuncu Baba’ya bağlıdır onun; bir eli Bağdat Fatihi Genç Osman’dır, diğer eli Gölbaşı Fatihi Ömer Halisdemir’dir.
Aksaray dündür; Aksaray bugündür; Aksaray yarındır.
Selâm verin sokakta birine; sözünde dervişliğin rengini göreceksiniz hemen: O alacak sizi götürecek evine, Ballı Börek ikram edecek. Muhabbet ilim irfan şölenine katacak sizi. Artık yenilen börek mi daha lezzetli, edilen muhabbet mi; inanın karar veremeyeceksiniz. Nereden mi biliyorum ben: Gittim, gördüm, yaşadım, tattım. Tavsiye ederim: Hazretin diyarında soluya soluya kana kana içe içe yaşayınız bunu. Ve şükrediniz Kadir Mevlâ’ya; menfaatin gücün hilenin desisenin cimriliğin tavan yaptığı bu çağda, evet - yeminle söylüyorum, bu insanlar var, bu şehir sahici, bu güzellikler gerçek - bu ziyareti yapınız ve yaşayınız.
Camisi de medresesi de evliyaları da uludur onun. Hatta bin yıllık ‘kanlı pelit’i de.
Kimdir Aksaray? Mustafa Çalışkan’dır mesela, Güven Kemerkaya’dır örneğin, Turhan Akkurt Hoca’dır, Mustafa Fırat Gül’dür mesela; Ayşe Karaman’dır, Sevda Eski’dir, Sümeyra Berk’tir örneğin; Ömer Faruk Demirci’dir, Mustafa Sami Kavurmacıoğlu’dur, Göksel Yılmaz’dır Aksaray. Aksaray Aysel Bilgiç, Ayşenur Varol, Duygu Katık, Damla Köksal, İrem Özdil, Merve Keskin, Nağme, Nesteren, Halime Buhara kardeşler, Rümeysa Akkurt, Sedef İsmik, Selcan Tunç, Sümeyye Çiğdem, Şeyma Batur, Tülay Sakarya, Şeyma Nur Çiğdem, Zeynep Erk’tir. Aksaray yedi yüz yıllık Zinciriye’de birbirine ve kitaplara gönülden sevdalı, gönüllü zincirli, gönülle bağlanmış kırk okurlardır; okuyan düşünen yazan yüzlerce gençtir.
Yüzü sözü özü tertemiz bu şehir hakkında bilgi ve fikir sahibi olmak için, iki yüz bin kişiyi temsilen belediye başkanı Haluk Yazgı ile eşi Hasibe Hanım’ı görmeniz, beş dakika muhabbet etmeniz yeterlidir zannımca; yahut Aksaray’ın vekilleri İlknur İnceöz’e selam vermeniz, Mustafa Serdengeçti’yle merhabalaşmanız, Cengiz Aydoğdu ile üç dakika irfan sohbeti etmeniz yeterlidir: İnanın Anadolu’nun orta yerindeki bu kendi hâlinde / gösterişsiz yerleşimin geleceği hakkında çok ümitvar olacaksınız; içiniz huzur dolacak. Evet; Aksaray, havasıyla ruhuyla, insanıyla emin beldedir ve emin ellerdedir.
İnsanının esmerliği alın aklığının, Eğri Minareli Camii istikamet doğruluğunun, sahip oldukları Tuz Gölü ise özlerinin tatlılığının delili sayılmalıdır.
Hasan Dağı’yla başınız göğe uzanır, Ihlara ile yerin dibinde hayat bulursunuz; yerin üstü de altı da birdir Aksaray’da; zira bu şehir birler birine sevdalıdır ezelden ebede.
En meşhur yemeği Ballı Börektir amma asıl özlerinden gelen sözleri baldır börektir Aksaraylının; Tavası da çok lezizdir; içine sevgi kattıklarından olmalı; iyi bilesiniz…
Davos denilince ne akla gelir? Ekonominin kalbi mi? Ekonominin prensipleri mi, nabzı mı, hacmi mi? Aksaray Sultanhanı, ekonomi tarihimizin Davos’usuydu asırlaca; kaç kişi bilir duyar hatırlar: Ama işte artık siz de biliyorsunuz. Yazın bunu da bir kenara.
Ihlara, âh Ihlara; gökte misin yer de misin? Gökyüzünden mi indirildin yerin dibinden mi çıkarıldın; her şeyinle muhteşemsin: Sina Çölü’nde vahasın, Güneydoğu’da orman, Sibirya’da güneş; sığınaksın barınaksın bereketsin. Ve Aksaray’dasın, Aksaray’ınsın, Aksaraylısın.
Şair ay ve güneş ezelden İstanbulludur der ya o muhteşem Canım İstanbul şiirinde. Kimseler bilmez: İstanbul da Aksaraylıdır ezelden: Fatih Sultan Mehmed Han, fetih sonrası yeni şehrin önemli yerleşimleri Aksaray, Laleli ve Ortaköy’ünü o sahih ve salih insanlar diyarıdan getirdiği kalbi selim kişilerle kurmuştur. Zira onlar Şeyh Hamidî Veli’nin hemşerileridir; itimadın abideleştiği insanlardır onlar, itimadın abideleştiği mekânlardır onlarla kurulan semtler; bilmenizi isterim: İstanbul toptancıları arasında Aksaraylıdan çek senet istenmez ibâreyi kaziyesi hüküm sürmüştür asırlarca. Hâlâ yürürlüktedir bu kanaat.
Piri Mehmet Paşa da Aksaraylıdır, Zembilli Ali Efendi de. Kısacası devlet yönetmeyi de iyi bilir onlar, fıkhı, hukuku icra etmeyi de.
Cemâlîdirler, Cemâlcedirler, Cemâlcidirler Aksaraylılar; evet evet Cemâli’ne meftundurlar Yaradan’ın oldum olası.
Hüsn güzellik demek mâlum. Hasan da güzel olan demek: Yüce Yaradan, kendisini çok seven Aksaraylılara bir cemile yapmış, Hasan Dağı ile serinletmiş onların yüreklerini. Onlar da söylencelerle manilerle türkülerle süslemiş acılarını hasretlerini duygularını:
Zaten benim bahtım kara
Ne yapayım kırık zara
Gönül düştü nazlı yara
Can dayanmaz Hasandağı
Hasandağı iki çatal
Ortasında güller biter
Senin derdin benden beter
Ben de yandım Hasandağı
Hasandağı'nın gülleri
Ötüşür hep bülbülleri
Taze söyleyen dilleri
Ben vuruldum Hasandağı
Hasandağı'nın lalesi
Başını örtmüş valası
Güzelin oldum kölesi
Güzel sevdim Hasandağı
Sarayı ak kalbi ak yüzü ak insanlar diyarıdır o.
İyi insanlar diyarı.
İyi şehir.
İyiler şehri.
İyilikler şehri.
İyi iyiler iyilikler şehri; iyiliklerin şehri.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.