Gönül cerrahı: Safer Efendi’nin Sohbetleri

Gladstone’un “Türklerin elinden Kur’an’larını almadıkça onları mağlup edemeyiz” sözü 30 Kasım 1925 tarihinde yürürlüğe girdi, “Tekke ve Zaviyelerin Kapatılmasına Dair Kanun” ile birlikte Türkiye muhabbetten koparıldı. Oysa muhabbet aşk idi. Aşksız kalan talip (talebe), hocasını da kaybetmiş ve bir öğrenci olmuş; öğretmeninin peşinden muhabbetsiz, estetiksiz, ritimsiz, kalpsiz ve dolayısıyla imansız kalma tehlikesiyle, ruhunu Allah’a emanet etti. Oysa Türkiye; şiiriyle ve musikisiyle kaynağını evvela tekkelerden alan, yolda yürürken ayağı taşa takılsa bir tekkenin kapısına düşen insanların ülkesiydi. Türkiye hakiki manada, eksiksiz bir şeyhler, dervişler, müridler, meczuplar memleketiydi. Muhabbet bitti; yerini gökdelenler, arabalar, beyaz eşya kampanyaları, her sokak başında zuhur eden bankalar, sosyal medya vızıltıları, birbirine yemek için sabırsızlıkla bekleyen kalem erbabları aldı. Şimdilerde bir gönül harekatına ihtiyacımız var. Tıpkı yüzyıllar önce olduğu gibi yeniden muhabbete, erler demine durmak için, hayırlara yakın şerlere uzak durmak için, adam (âdem) olmak için hû demeye ihtiyacımız var. Hayy’dan Hû’ya gideceğimizi bilerek, bildirerek muhabbete ihtiyacımız var.

Hicrî 1089/1678 senesinde İstanbul Cerrahpaşa’da dünyaya teşrif eden Hz. Pîr Nûreddîn Cerrahî ile birlikte 17. yüzyılın sonlarına doğru ülkemize köklerini salan tarikatın adıdır Cerrahî. Hz. Pîr’in silsile-i şerifi, pederi tarafından Hz. Ubeyde bin Cerrah’a (r.a)'a, validesi tarafından ise İmam-ı Hüseyin Efendimiz’e (r.a) ulaşmaktadır. Kendisinin mürşidi olan Köstendilli Âli Alaeddin el-Halvetî’dir. Âli Alaeddin Efendi, hicrî 1133/1720 senesinde irtihal eden öğrencisi Hz. Pîr’in cenaze namazını kıldırmıştır. Kaynaklarda tekkenin kapısından Fatih Camii'ne kadar Hz. Pîr’in tabutunun elden ele taşındığı ve cenaze namazından sonra aynı şekilde tekkeye geri götürüldüğü yazmaktadır.

1925 yılına kadar İstanbul’da başta Karagümrük’teki asitane olmak üzere Eyüp, Üsküdar ve Edirnekapı dâhil birçok semtte Cerrahî tekkesi bulunmaktaydı. El’an Karagümrük’teki asitane irşad faaliyetine devam etmektedir ve postnişini Ömer Tuğrul İnançer’dir. 20 Ağustos 1926 Cuma günü İstanbul Eğrikapı'da dünyaya teşrif eden Sıddık Safer Dal el-Muhibbî el-Cerrâhî[k.s], Cerrâhi tarikinin 20. şeyhidir. Safer Dal Efendi, 1984 yılında pirdaşı (İbrahim Fahreddîn Efendi) Muzaffer Ozak Efendi’nin irtihaliyle birlikte İstanbul Karagümrük Nûreddîn Cerrahî Asitanesi postnişinliğini devralmış ve 21 Şubat 1999 Pazar günü irtihaline kadar İslâm’a hizmet etmiştir. Bilhassa şiir ve musiki aşkı, hem dervişlerinin hem de sohbetinde bulunanların gönlünü yumuşatmış, göğsünü genişletmiştir. "Muhibbî" mahlasını kullanarak yazdığı şiirlerinden bir kısmı bestelenmiştir. Sami Savni Özermürşidi Safer Dal için “Bugün dünyada tasavvuf musîkisinin sebeb-i hikmeti Sefer Dal hazretleridir” demiştir. Anılarından öğrendiğimize göre bir zamanların meşhur koca Grundig teypleriyle bestekârlardan kayıtlar yapıp arşiv hazırlamıştır, hem kendisi hem de ihvanından musikişinaslar bestelere imza atmıştır.

Safer Dal Efendi’nin sohbetlerinden, tıpkı pirdaşı Muzaffer Ozak Efendi gibi nüktedan, hoşsohbet bir mizaca sahip olduğunu okuyabiliyoruz. Dönemin şeyhlerinin ve dervişlerin uğrak yeri olan, Uşşaki dervişi Mehmet Efendi’nin kahvesinde daha sonra dervişi olacağı Fahreddîn Efendi’yi tanımış. İntisabını ise şöyle anlatıyor:

Devamı: https://www.dunyabizim.com/gonul-cerrahi-safer-efendinin-sohbetleri-makale,129.html