Necip Tosun, söyleşide ilk olarak yazarlık sürecinden bahsetti: ‘ Öyküde kuramsal kitaplar pek fazla yoktu, ben de bu yönde çalışmaya başladım, öykücülüğü ikinci plana ittim. Ama biraz abarttım sanırım. Çünkü öykücülük yönümle daha az tanınır oldum. Bir insan sadece hikaye, şiir, roman da yazabilir ama kuramsal kitaplarla edebiyata hizmet etmiş olur. Siyaset diliyle edebiyatımızın okunmasına hep itiraz ettim. Nezaketi elden bırakmadan ortak bir bilinç oluşturmaya kafa yordum. İdeolojik baskılara itiraz etmezsem en başta kendime saygım kalmaz. Bu ideolojik baskıları aşmadan ‘Bizim Öykümüz’ diyemeyiz. Bir edebiyatçı camiye de kiliseye de seslenebilir. Ama gerçek edebiyatçı meydana seslenir. Ben de meydana konuşur gibi yazdım.’
Program yöneticisinin ve dinleyicilerin sorularıyla şekillenen, ilginç örnek ve detaylarla keyifle dinlenen söyleşi, usta yazarın klasikler üzerine sözleriyle devam etti: Necip Tosun;‘Hangi eserlere klasik diyoruz biz? Bizde kalıcı etkiler bırakan, hayatımızı değiştiren eserlerdir klasikler. Her dönemde ve insan yaşamının her döneminde farklı şeyler söylerler bize. Klasiklerin klasik olabilmesi için insanın evrensel değerlerine( iyilik, merhamet vs.) yönelik bir teklifinin olması gerekir. Klasikler ayrıca dönemini de çok iyi izah eden eserlerdir. Mesela 19. yy. Fransa’sını Balzac’tan öğrenebiliriz.’ diye konuştu.
Tosun’un yaklaşık iki saat süren söyleşisinden satır başlarını şu şekilde aktarabiliriz:
‘Özgürlük önemli. Bütün büyük yazarlar despotizme karşı koymuşlardır. Mesela Balzac müthiş devrimci bir edebiyat geliştiriyor, ödün vermiyor. Nazım Hikmet’in sevdiğim bir sözü vardır: ‘ Zamanında yeni olamayan eser, klasik eser olamaz’ der. Ne kadar doğru değil mi?
Büyük yazarlar ne yazdıklarını, yazdıklarının dönemleri için yeni olduklarını biliyorlardı. (Tosun, Virginia Wolf, James Joyce, Mansfield, Dostoyevski’den bu konuda örnekler verdi).
Büyük yazarlar gelenekleri çok iyi biliyorlar. Bu işin öncülerini çok iyi biliyorlar ve hepsini okuyorlar. Yani gelenekten beslenmeyi önemli buluyorum. Çığır açan yazarlar da kendi sözlerini geleneğin üzerine ekliyorlar.
‘Her şey insanı bilmekle başlar’ diyerek insanı her yönüyle anlatmışlar. Bu insanı tanıma yeni bir biçime, içeriğe dönüşmüş zamanla.
Dili çok ileri götürmüşler. Dili yaşatan, nesillere aktaran şairlerdir. Halkın konuştuğu kelime sayısı son derece sınırlıdır. Dolayısıyla edebiyatçılar, dili bir üst noktaya taşırlar. ‘Bir dilden büyük bir şair geçmişse o dil artık eski dil değildir’ diye bir söz okumuştum. Biz Yunus’a, İtalyanlar Dante’ye çok şey borçlu. Günümüzde de Türkçemizin yetersizliği diye bir durum yoktur, bundan ziyade büyük edebiyatçılarımızın olmayışından kaynaklanır sorunlar.’
Etik ve estetik ilişkisine de değinen Tosun, etik ve estetik birer omuzda olsun, birini biraz fazla kaldırırsak diğeri dengesini yitirir örneğini verdi.
Söyleşi yöneticisinin ‘ Hangi klasik eseri yazmak isterdiniz?’ sorusuna Anna Karanina cevabını veren Necip Tosun, Doğu ve Batı klasiklerinin evrensel insani değerlerde ortak noktada buluştuklarını ve her ülkeyi bir edebiyatçı üzerinden anlattığı bir gezi kitabı üzerinde çalıştığını da sözlerine ekledi.
Yusuf Alparslan Özdemir / Sanat Atlası
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.