Bir zamanlar hükümet kurup hükümet yıkan bir iş adamları klübümüz adını değiştirmiş...İlk aklıma gelen: “Hiç birşeyi değiştiremiyorsan, kendini değiştir!” Burada kendini gerçek anlamda değiştirmek de yok, değiştiriyor gibi yapmak var!
Asıl mevzularda değişiklik ihtimali ortadan kalkınca, güya kadınlar üzerinden kendini kabul ettirmeye matuf bir hamleden başka anlamı yok bunun.
Eğer dil yönünden bakarsak, “adam” esas olarak ibranice ve arapçadan diğer dillere geçmiş, türkçede ilk anlamı kapsayıcı şekilde “insan, beşer” olan bir kelime. İbrahimî dinlerde Adam/Âdem’dir, yani ilk insandır. Bizde ise, “adam”la Âdem ayrılmıştır.
“Adam”ın türkçesi “kişi” olmalıdır.
Orhun yazıtlarını hatırlayalım, “Üze kök tengri as[ra yağız yir kılındukda ikin ara kişi oğlı kılınmış].” Yukarıda mavi gök, aşağıda yağız yer yaratıldığında, ikisi arasında kişioğlu (insan) yaratılmıştır.... Burada “kişi” erkekle kadını birlikte ifade eden bir sözdür. Tabii, “kişi”nin tıpkı adam gibi er/erkek anlamı da vardır. O zaman “dişi” kelimesi devreye girer. Kişi ve dişi... İşe bakın ki, dilimizde kişi-oğlu kelimesi vardır, dişi-oğlu kelimesi yoktur! Türkçe kelimelerin dişilikleri (müennes), erkeklikleri (müzekker) olmaz. Bu yüzden “adam” kelimesi türkçede ille de “erkek” anlamına gelmez.
Son zamanlarda ahmakça bir ifade bozukluğu ile karşı karşıyayız. “İlim adamı”, oldu “ilim insanı”! “Fikir adamı” oldu “fikir insanı”! Son alarak TÜSİAD bir de “iş insanı” eklemiş listeye! Bunun üzerinden isim değişikliğine gidilmiş.
Şimdi bu değişikliğin salakça bir şey olduğu şuradan belli: TÜSİAD adını değiştiriyor, “Türk Sanayici ve İş Adamları Derneği” yerine “Türk Sanayici ve İş İnsanları Derneği” adını alıyor. Diyelim ki tamam. Peki kısaltması ne olmalı? TÜSİİD! Nedense bunu yapmıyorlar, TÜSİAD olarak kalıyorlar!
İçeride değiş, dışarıda aynı kal!
Herkes türkçeyle oynuyor, bu konuda kendini yetkili görüyor, kelimelere kendine göre anlamlar yüklüyor, bazı kelimeleri şu veya bu sebeple kullanımdan düşürüyor.
Neden İngilizler, Fransızlar, Almanlar böyle yapmıyor? Yoksa yapıyorlar da biz bilmiyor muyuz?
Şimdi TÜSİAD “Türk Sanayici ve İş İnsanları Derneği” oldu ya, nedir bunun ingilizcesi? Yani ingilizcesi değişti mi, değişmedi mi?
Türkçenin mantığı ile düşünürek, “business-man” olması gereken kelimenin ingilizcesi ne olur?
Meğer bu güzide klübümüzün adının ingilizcesi, resmî sitelerine göre, “Turkish Industry & Businnes Association” imiş. Bunun türkçesi şu olmalıdır: Türk Sanayi ve Ticaret Derneği.
Biraz zorlayarak şöyle de çevirebiliriz: Türk Sanayici ve Tüccarlar Derneği!
TÜSİD kurulurken neden böyle bir isim seçilmedi? Böyle bir isimlendirme olsa idi, bugün ortaya çıkan isim değişikliği zuhur etmeyecekti.
Durup düşünelim, “insan”la “adam”ın ingilizce karışılığı aynı: “Man”!
“Bilim insanı” da deseniz, “bilim adamı” da deseniz ingilizcesi değişmeyecek (fransızcası, almancası vs. de). Çünkü bilgin veya âlim diyor adamlar (scientist, scientiste). Biz neden bilgin veya âlim demiyoruz? O da ayrı bir fasıl!
Esas soru şu: Biz neden kadınları adam sınıfından saymıyoruz?
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.