Kırşehir'de “Kısa Öyküde Yöntem”

1 Ocak 1964’te Milas’ta doğan Yivli, İlk ve orta öğrenimini aynı şehirde tamamladı. 1986 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünü bitirerek Millî Savunma ve Millî Eğitim Bakanlıklarına bağlı çeşitli okullarda edebiyat öğretmenliği yaptı. 1996’da Günce Yayınevini kurarak editörlük ve eğitim yazarlığı üzerine yoğunlaştı. Yayıncılık deneyiminin ardından Eskişehir Osmangazi Üniversitesinde misafir öğretim görevlisi olarak (2002-2008), Ürdün Üniversitesi Yabancı Diller Fakültesi Türk Dili Bölümü’nde öğretim üyesi olarak çalıştı (2009-2012). Ahmet Muhip Dıranas’ın Şiiri teziyle yüksek lisansını, Alev Alatlı’nın Romancılığı teziyle doktorasını tamamladı. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi’nde akademik yaşamını sürdüren Doç. Dr. Oktay Yivli, Beşparmak, Çağdaş Türk Dili, Çağrı, Dil, Edebiyat Güncesi, E, Erdem, Folklor/Edebiyat, Hayat, Hece Öykü, İlkyaz, Millî Eğitim, Millî Kültür, Şiir Defteri, Şiir Ülkesi, Şiiri Özlüyorum, Türk Dili ve Turkish Studies dergilerinde şiir, deneme ve akademik makaleler yayımladı. Genç Esintiler (1981), İlkyaz (1992-1994) ve Edebiyat Güncesi (1995-2000) dergilerinin kuruculuğunu ve genel yayın yönetmenliğini yaptı.

Metin Eloğlu’un Şiiri (2011, 2013), Alev Alatlı’nın Romancılığı (2013), Cemil Süleyman’ın Öyküleri (2013) adlı bilimsel çalışmalara imza atan Oktay Yivli’nin Bir Beyaz Düş (1991), Yaşamak Eski Bir Alışkanlıktır (1993), Gece ve Ölüm (1995), Geceleyin Şehirler Birbirine Benzer (1998), En Gerçek Yanıdır Bir Rüyanın Aşk (2007) adlı şiir kitapları vardır.

Türkiye Yazarlar Birliği Kırşehir Temsilciliği’nin düzenlediği programda “Kısa Öyküde Yöntem Cemil Süleyman Uygulaması” konusunda bilgi verdi. Çizgi Kitabevi’nden çıkan ve “Türkiye Yazarlar Birliği 2014 Özel Yayıncılık” ödülüne layık görülen eserine de değinen Yivli, konuşmasında konuyla ilgili şu noktalara değindi:

“Kısa öykü deyince, nitelendirme konusunda bazı yorumlar vardır. Öyküye hacim açısından bakıldığında en küçüğüne kısa, bir üstüne novella ya da uzun öykü, onun bir üstüne ise roman denilir. Modern kısa öykünün tarihi 19. Yüzyıldır. Dünya edebiyatında Gogol, Çehov, G. Mauppasant gibi isimler ilk olarak bilinir. Türk edebiyatında ise modern kısa öyküde ilk karşılaştığımız yazar ve eseri Sami Paşazade Sezai’nin Küçük Şeyler’dir. Kısa Öyküyü belirleyen şeyin henüz ne olduğu belli değildir. Sözcük sayısının tam olarak kaç olduğu önemlidir. En kısa sözcüklü olana “küçürek” ifadesi kullanılır. Kısa Öyküde Anlatım adlı eserde “tür” meselesine değinilir. Bu türlerden bazıları: Dramatik Öykü, Tezli Öykü, Melodramatik Öykü, Anı/Günlük Öykü, Mizahi Öykü ve Mektup Öyküdür. “Düzen” konusunda yazar, burada öykünün nasıl başlayıp nasıl son bulduğu üzerinde durarak “Anlatıcı’ ‘Anlatan Ses’ konusu başlığı altında Dışöyküsel, İçöyküsel ve Benöyküsel anlatıcıdan bahsetti.

Konuşmanın devamında ‘Odaklanma/Bakış Açısı’na değindi. Bu konu ise Üstten, İçten ve Dıştan odaklanma başlığı altında anlattı. Özellikle üstten anlatıcının diğer anlatıları da etkilediği söylenildi. “Öykülemenin Yapısı” başlığında ise Zaman Dizinsel Anlatım, Doğrusal Olmayan Anlatım ve Çerçeveli Anlatımlar tek tek açıklandı. “Öyküleme Zamanı” konusunda: Art Zamanlı Öyküleme, Eş Zamanlı, Katılımcı ve Erken Zamanlı Öyküleme başlıklarına değinildi. “Anlatı Birimleri” bölümünde ise Anlatımlı Sahne, Dramatik Sahne, Özetleme, Tablo/Betimleme, Açıklama/ Yorumlama (Mithat Efendi örnek verilerek), Eksiltme gibi konularından bahsetti.

Son olarak “Öyküleme Grameri” başlığı altında Temel Öyküleme Kipi, İkincil Öyküleme Kipi, Geçiş Kipi, Özetleme Kipi, Betimleme, Yorumlama ve Erken Anlatma Kipi üzerinde duran Oktay Yivli konuşmasının sonunda soruları cevapladı.