Kitap okumak sağlıklı bir insan için bir ihtiyaçtır

Yayıncılığı duayenlerinden Ebubekir Erdem ile, ilk bölümünü iki gün evvel yayınladığımız söyleşimize kaldığı yerden devam ediyoruz.

Bu kadar vurgu yaptığımız, önemini bahsettiğimiz kitap bizde nasıl algılanıyor? Kitabın manası neydi, ne oldu? Değişti mi, değiştiyse ne yönde değişti, ya da aynı kalan bir şey var mı? Bundan 30-40 sene evvel kitaptan anladığımız şey ile piyasada bugün çok satan kitaplar aynı şey midir? Aynı değilse farkları nelerdir?

Tabi kitapla mekan arasında bir ilişki var. Şimdi kitap aslında öyle enteresan bir şey ki, ticari mantıkla baktığın zaman sanki bir emtia ama emtia muamelesi görmez. Kitap mukaddes, bütün dinler için. Yani Hıristiyanlık, Yahudilik ve Müslümanlık için kitap mukaddes bir şeydir ve korunması, basılması, saklanması gereken bir şeydir. Din kitapla iniyor. Bilim, ilim, kültür, edebiyat hepsi kitapla mümkün. Yani insanların ürettiği bütün değerler, bilgi olarak, kültür olarak her türlü şey kitapla tespit ediliyor, kitapla yeni nesillere aktarılıyor. Bu kadar önemli bir şey. Bunun önemini kavramış çok büyük topluluklar var. Bugün Amerika’da, Japonya’da Almanya’da insanların kitap okuma miktarına bakınca imreniyor insan. Senin dininin ilk ayeti "oku", ama biz Türk toplumunda bunu yeterince kavrayamıyoruz.

Dinlerin en önemli aracı olmasının yanında eğitimin de aracı kitap. Şimdi, eğitim aracı olarak ilk, orta, lise ve üniversitede kitaba ihtiyacımız var. Bunların yanında kitap, bilgi edinme ihtiyaçlarımızı karşılamamızı sağlıyor. Çocuk kitabından sağlık kitabına, spor kitabına kadar. Yani hayatın her tarafında, her insanın eli mutlaka kitaba ulaşmıştır. Ayrıca okumak sağlıklı bir insan için ihtiyaç. Kitap, okuyucu için almadan veren bir vefalı arkadaş. Dolayısıyla da her mekanla irtibatı var kitabın. Üretim merkezi Cağaloğlu ama satış mekanı bütün Türkiye. Bizim çocukluk yıllarımızda -ben hiç unutmuyorum- Kasım Gülek, Halk Partili olarak Erzurum’a gelmişti ki Erzurum muhafazakar bir yerdir. Dükkanda büyüklerim ondan bahsederken “ya kitap gibi adam, kaç dil biliyor” demişti. O dönemlerde kitap ve kültürlü insan ön plandaydı, ama 80’den sonra bu durum tam tersine döndü. Kitap, anarşinin bir parçası olarak kabul edildi, okuyana kuşku ile bakıldı ve insanlar okuyan değil de nereden ve nasıl kazanıldığı belli olmayan zenginlik ve nasıl elde edildiği belli olmayan makamların peşine düştüler. Bu durum şiddetli bir şekilde de yayılıyor şu anda. Bugün kitapların 300.000 -200.000 satmasına aldanmamamız lazım.

Tamamen değişen sosyal hayata ve tüketim kalıplarımıza bakın. Hepimiz için söylüyorum bunu. Bugün günlük yaşayışımızda, yiyip tüketen, giyip eskiten hatta eskitmeden atan insan tipi oluştu. Şu an bakın çocuklarımıza; hiç tatmin olmuyorlar, hiç doymuyorlar. Zararlı şeylerle besleniyorlar, giydiklerini bir daha giymiyorlar. Bu durumu kitaba da aynen uygulayın. Şu anda aperatif kitaplar üretiliyor ve okunuyor. Gençken hutbelerini dinlediğimiz Emin Işık ağabeyin, Allah selamet versin, çok güzel benzetmesi vardı; “ya yeni nesile güzel mükellef sofra koy, oturup onu yiyemez. O ayakta bir sandwich yiyecek, kağıdını da oraya atacak” derdi. “Beslenme alışkanlığı budur onun” derdi. Sandwich nesli... Şimdiki kitaplar da böyle. Şu andaki yayıncılık, derinliğine ve fikir ağırlığı taşıyan değil, yüzeysel ve yüzeyde genişleyen bir yayıncılık. O kitaplar, o tirajlar ısmarlanmış ve satılıp para kazanmak üzere yazılmış şeyler. Yani Saatleri Ayarlama Enstitüsü veya Beş Şehirdeğil o kitaplar. Veya Devlet Ana veya Yarınki Türkiye değil. Bu manada yayıncılık ihtiva ettiği, derinliği olan, kaliteli eser bakımından genişlemiyor ama sayısal olarak artıyor. Son yıllarda hakikaten popüler yayıncılık çok gelişti. Bu durum paralelinde, Doğan&Raks (D&R) gibi, Remzi gibi, İş Bankası gibi merkezi yerlerde ve büyük alışveriş merkezlerinde açılan sermayeye dayalı mekanları doğurdu. Bu dönemde mesela, klasiklerin tirajının çok arttığını sanmıyorum. Tabi bu, veriye dayanan bir bilgi değil, sadece tahmin.

Yazının devamı için: http://www.dunyabizim.com/Manset/19271/kitap-okumak-saglikli-bir-insan-icin-bir-ihtiyactir.html