Türkiye Yazarlar Birliği Konya Şubesi ile Konya Büyükşehir Belediyesinin birlikte düzenlediği 2017 yılı bilimsel ve kültürel etkinliklerinin son programı Konya İl Halk Kütüphanesinde yapıldı. 30 Aralık 2017 Cumartesi günü yapılan toplantıya konuya ilgi duyan seçkin bir topluluk katıldı.
Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Yakup Kaya tarafından ''Birinci Mecliste İktidar –Muhalefet Çatışması” hakkında bilgi verildi.
MECLİS DUALARLA AÇILDI
Kaya konuşmasının başında meclisin 23 Nisan 1920’de 115 mebusla cuma günü dualarla açıldığını, işgal altındaki ülke için bir umut olduğunu, olağanüstü yetkilere sahip olduğunu belirtti.
Meclis’te üç aşamalı bir dönemim olduğunu belirten Kaya “23 Nisan 1920-10 Mayıs 1921 arasındaki birinci dönemde meclis kendini tanımlayacak. 10 Mayıs 1921- 16 Mayıs 1922 arasındaki ikinci dönemde Anadolu ve Rumeli Müdafa-i Hukuk Grubu ile muhalefet arasında çatışma ortamı oluşacak. 16 Mayıs 1922-16 Nisan 1923 arasındaki üçüncü dönemde ise yönetimin tek elde toplanması görülür.” dedi.
Meclis Başkanı olarak Mustafa Kemal’in seçilmesinden sonra yardımcılığına Celalaeddin Arif seçilir. Mecliste oluşturulan icra kurulunun başına Mustafa Kemal getirilir. Meclisteki gizli oylamada Tokat Mebusu Nazım Bey’in Dahiliye, Orhan Kemal’in babası Abdülkadir Öğütçü Bey’in Adliye vekilliklerine getirilmesine Mustafa Kemal karşı çıkar. Seçim sistemi değiştirilerek vekiller meclis başkanının önereceği kişiler arasından seçilecektir, hükmü getirilir.
İSTİKLAL MAHKEMELERİ MECLİSİN OTORİTESİNİ ARTIRDI
Meclisteki çoğunluk Müdafa-i Hukuk grubundadır. Hıyanet-i Vataniyye Kanunu ile kurulan İstiklal Mahkemeleri meclisin otoritesini artırır. Mecliste başkanın görev ve sorumlulukları ile ilgili tartışmalar hız kazanır. Muhalefet başkanın vekil olması ve yetkinin mecliste bulunması görüşündedir. Anadolu ve Rumeli Müdafa-i Hukuk Grubunun 133 vekiline karşılık muhalefetin 90 vekili bulunmaktadır. Muhalefetin başında Hüseyin Avni Ulaş ve Selahattin Köse bulunmaktadır. Muhalefet kendilerinin gelenekçi ve irtica taraftarı gösterilmesinden rahatsızdır. Meclisin gücünün herhangi bir kişide toplanmasına karşıdır.
MUHALEFETİN TASFİYESİ
Kaya, cephelerdeki vehamet sonucunda meclis tarafından 3 ay süreyle verilen başkomutanlık yetkisinin daha sonra tekrar uzatıldığını, muhalefetin konuşmalarını tutanaklardan takip eden Mustafa Kemal’in yaptığı gözlemler sonucunda oluşturulan ikinci mecliste iki vekil hariç diğerlerine görev verilmediğini belirtti.
İkinci grup Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası içerisinde muhalefetlerine devam etmişler, İzmir Suikastı Davası’nda bazı üyeler yargılanarak gözdağı verilmiştir. Meclis her yönüyle demokratik bir olgunluk göstermiştir.
Yrd. Doç. Dr. Yakup Kaya’ya günün anısına Türkiye Yazarlar Birliği Konya Şubesi Başkanı Prof. Dr. Hayri ERTEN tarafından katılım belgesi takdim edildi.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.