Devlet eski Bakanı Prof. Dr. Mehmet S. Aydın, Türkiye Yazarlar Birliği’nde düzenlenen “Ayın Kitabı” söyleşine katılarak “Varoluş Yolunda Sayılı Yıllar” isimli kitabının yazılma süreci ve Türkiye’nin yakın tarihinde yaşanan siyasi ve sosyal olayları hakkında önemli açıklamalarda bulundu.
26 Şubat 2020 tarihinde, TYB Genç Kahve Nurettin Topçu Divanında gerçekleşen söyleşiyi TYB Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Hasan Yücel Başdemir yönetti.
Konuşmasında çocukluk, lise, üniversite, yurt dışında doktora öğrenciliği ve sonrasında öğretim üyeliğiyle geçen yıllarını anlatan Aydın, “Elâzığ’da doğdum. Benim ilk hocam doğduğum köydeki çok iyi bir medrese eğitimi almış İbrahim Erdem hocamdır. Onun tek hedefi öğrenci yetiştirmekti. Ben Kur’an-ı Kerim’i kendi babamdan öğrendim. Temel dini ilimleri o hocamdan öğrendim. İlkokuldan sonra Elazığ İmam-Hatip Okuluna kaydolmayı ben de babam da çok istedi. Kaydolmaya gittiğimizde okul müdürü önce bir matematik sorusu sordu, ardından Türkçe kitabını açıp, Ahmet Kutsi Tecer‘in “Geceleri bir ses böler uykumu” mısrasıyla başlayan şiirini okumamı ve açıklamamı istedi. Daha sonra okul müdürü babama oğlun akıllı bir çocuğa benziyor, Onu götür ve ortaokula kaydettir” deyince çok üzüldük. Ama vazgeçmedik, okul müdürünün izinde olduğu bir zamanda gidip okula kaydımı yaptırdık. İmam Hatip Okulu’na kayıt olduğum zaman 18-20 kişilik sınıftı. Dolayısıyla liseye giden öğretmenler bize de gelirdi; her öğrenci ile ilgilenme imkânı oluyordu. Medrese eğitimi almamız ve bizim oraya hazırlıklı gitmemiz ardından İmam Hatip Okulları’nın İlahiyat Fakülteleri’ne alınmaları oraya daha da hazırlıklı gitmemiz bize daha da güç verdi. Tabi ki şunu belirtmem gerek, benim dönemimdeki İmam Hatip mezunuyla şimdi ki İmam Hatip mezununu karşılaştırırsak; arada büyük fark var.”
1966 yılında Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nden mezun olduğunu ve Felsefe alanında doktora öğrenimini yapmak üzere İngiltere’ye gittiğini belirten Aydın, yurda döndükten sonraki akademik hayatına ilişkin olarak şunları söyledi: Edinburgh Üniversitesi'nde çok iyi bir lisan okuluna gitme imkânı buldum. Dönüşte ise Atatürk Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi’nde felsefe asistanı olarak göreve başladım. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde doçent oldum. 1984 yılında ise Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesine Profesör olarak atandım ve 1996-1999 yılları arasında dekanlık yaptım.”
Konuşmasında “Varoluş Yolunda Sayılı Yıllar” kitabını yazma nedeni hakkında da bilgi veren Aydın, Amerika ve Avrupa’da çok sayıda hatıra kitabı yayınlanmasına rağmen ülkemizde bu sayının az olduğuna dikkat çekti.
Gerek akademik hayatı gerekse siyasi çalışmaları sırasında çok önemli olaylara şahitlik ettiğini ancak, kitabında bunların bir kısmına yer vermediğini belirten Aydın bunun nedenini de şöyle açıklandı:
“ Bu kitap zaman zaman tuttuğum notlardan yola çıkılarak bu hale geldi. Hiçbir ömür tek başına yaşanmıyor; hayat paylaşılan bir yolculuktur. Yazacağınız konu mutlaka gerçek olmalı. Ama her gerçeği de istediğiniz gibi yazamıyorsunuz. Devletin vakıf olduğunuz sırları var. Diğer yandan kişilerin de her şeyini yazamıyorsunuz. Kişi alınganlık gösterebilir, o göstermezse çocukları torunları var. Aksini yapmak da bize yakışmaz.”
22. ve 23. dönem İzmir Milletvekili olarak seçildiğini belirten Aydın, 58. ve 59. Hükümetlerde Diyanet İşleri Başkanlığı, Dış Türkler, Türk Cumhuriyetlerle İlişkiler ve Akraba Topluluklarından sorumlu Devlet Bakanı, 60. Hükümette ise TÜBİTAK, Basın Yayın Genel Müdürlüğü, TRT, Anadolu Ajansı, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Kurumu, Türkiye Bilimler Akademisi’nden sorumlu Devlet Bakanlığı görevlerini yürüttüğünü söyledi.
Siyasete devam etmeme nedenini “yazmak” istiyorum diye özetleyen Aydın, “O zaman, Recep Tayyip Erdoğan ile görüştüm. Siyaseti bırakıp kitap yazacağımı kendisine söyledim. O da, peki kendin nasıl uygun görüyorsan öyle olsun dedi. Mutlaka siyasette bir hizmet etme aracıdır ama asıl mesleğim benim akademisyenlik. Felsefe hocasıyım. Şunu rahatlıkla söyleyebilirim; siyasete girmekten hiçbir zaman pişman olmadım ama siyaseti bıraktığım için de pişman değilim” diye konuştu.
Siyaset ve ahlâk konusunda da konuşan Aydın, “İnsanın hiçbir eylemi, ahlakın dışında olamaz. Ama siyaset ayrı ahlak ayrıdır. Ahlakın siyasette yeri yoktur. Doğrudur bu. Bireysel ahlak ile siyaset ahlakı birbirinden farklıdır. Doğrudur fakat bir siyasetçinin kendi milletine yalan söyleme özgürlüğü yoktur, öyle bir şey olmaz. Şimdi beni düşünün, bir devlet başkanını sevmiyorum diyebilirim ama eğer ben burada değil de karar verici noktadaysam bunu söyleyemem. Çünkü benim söylediğim zararsa o zarar bana gelecek ama yöneticinin söylediğinin zararı millete de geliyor. Baştakine kızıyor ama cezanın büyük bir kısmını millet çekiyor. Onun için bin düşünüp bir konuşmak, son derece dikkatli olmak lazım. Kahramanlık yeri değildir oralar.”
Söyleşinin sonunda, TYB Genel Başkanı Prof. Dr. Musa Kazım Arıcan, Prof. Dr. Mehmet S. Aydın’a TYB’nin kitaplarından hediye etti.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.