BUSE ŞANLI: MATEMATİK ŞİİRDEN ANLAR MI?

1958 Ankara doğumlu İbrahim Eryiğit ilk ve orta öğretimini Ankara’da tamamladı. Gazi Eğitim Fakültesi Matematik Bölümünü bitirdi. Çeşitli lise ve dershanelerde öğretmenlik yaptı.

İlk şiiri, Aylık Dergi’de yayımlandı (1983).1998 yılından itibaren, arkadaşlarıyla birlikte aylık Ayane dergisini çıkardı ( 36 sayı). Matematik felsefesi ve matematik-şiir bağlamında makaleler yazmaktadır.

Eryiğit’in ‘‘Matematik Şiirden Ne Anlar’’ kitabı matematik ve geometri konularını dörtlükler şeklinde, 19 luk hece ölçüsü ve a-a-b-a kafiye düzeninde yazdığı şiirlerden oluşuyor.

Matematik şiirleşip coşkuyla gezinirken gönüllerde

Şairin sesi cisimleşir matematikçinin ellerinde

Matematik ve şiir birbirinin alt kümesidir her zaman

Şiirin hayali canlanır matematiğin formüllerinde

            SAYI PROBLEMLERİ

Önce soru anlaşılıncaya kadar iyice okunmalı

Sonrasında Türkçe ifade matematikçe çevrilmeli

Gerisi çocuk oyuncağı gibi gelir bilen öğrenciye

Bilinmeyen yerine bir harf koyup denklem çözülmeli

           TÜRKÇE                                                                                           MATEMATİKÇE

Bir sayının üç eksiğinin 4 katı                                                                       4.( x-3)

                                      MATEMATİK ŞİİR OLUP AKAR YÜREKLERE

    Matematik özel bir dildir, kendine özgü bir dildir daha doğrusu. Nasıl ki bir dil harflerden oluşur, matematiğin harfleri de rakamlardır. Matematik, gündelik dille üst üste örtüşmeyen, ancak sayısız ara kesitleri olan bir dildir.

Şiirin de özel dil olduğu bilinen bir gerçektir. Matematik kadar kesin formül ve kuralları olmasa da matematiğin dayandığı aksiyomatik yapıya benzer tarzda girift bir yapıya sahiptir.

Yahya Kemal’in herkesçe bilinen Sessiz Gemi şiirinde ölüm imgesi geçmediği halde,  şiir boyunca ölümü anlatır. Matematiksel bir denklemde bilinmeyeni bulmak için yapılan bütün işlemler matematikle uğraşan bir insan için ne anlam ifade ediyorsa, bir şiirdeki gizli imgeyi bulmak ta gerçek şiirle uğraşanlar için benzer anlamı içermektedir. Bu anlamda, bir denklemdeki bilinmeyen sayısının çokluğu o denklemin çözümünü nasıl zorlaştırırsa aynı şekilde bir şiirdeki imge sayısının çokluğu da o şiirin anlaşılmasını o denli zorlaştırır diyebiliriz.

‘‘ … evren her an gözlemlerimize açıktır; ama onun dilini ve bu dilin yazıldığı harfleri öğrenmeden ve kavramadan anlaşılamaz. Evren matematik diliyle yazılmıştır; harfleri üçgenler, daireler ve diğer k biçimlerdir. Bunlar olmadan tek sözcüğü bile anlaşılmaz; bunlarsız ancak karanlık bir labirentte dolanılır.’’  Galileo Galilei

Baskı Yılı: Ağustos,2017

Yayınevi: Örnek Akademi Yayınları