İZMİR ŞUBESİ'NDE “ÇUKUROVA’DA YÖRÜKLERİN YERLEŞİK HAYATA GEÇİRİLMESİ” KONUSU

5. Türkiye Yazarlar Birliği İzmir Şubesinde Cumartesi Sohbetleri kapsamında “Çukurova’da Yörüklerin Yerleşik Hayata Geçirilmesi” konusunda konuşan Sosyolog Yazar Demir, bir hayat biçimi olan yörüklükle Osmanlı devletinin yüzyıllar boyu mücadele verdiğini söyledi.

5. Devletin vergi, askerlik ve düzenle ayakta kaldığını kaydeden Murat Demir, yörükler bu üç konuda hiçbir kayıt altına girmediğinden 1800’lü yıllarda kayıt altına alınması için Fırka-ı İslâhiye ordusu kurulduğunu ve bu ordu ile yörüklerin iskân edeceği şehirlerin kurulduğunu belitti.

5. Yörüklerin yerleşik hayata geçirilmesi konusunda Osmanlı devletinin başlattığı ciddi çalışmanın Çukurova bölgesinde başarılı olduğunu ifade eden Demir, “Osmanlının son döneminde Çukurova’da Fırka-ı İslâhiye’nin yapmak istediği hareket Cumhuriyette de Dersim’de devam etmiştir” dedi.

Türkiye Yazarlar Birliği İzmir Şubesinde konuşan antropolog ve sosyolog Murat Demir “Osmanlının devlet Sistemi Sokollu’yla birlikte bozulmuştur” dedi.

Cumartesi Sohbetleri kapsamında Türkiye Yazarlar Birliği İzmir Şubesinde  “Çukurova’da Yörüklerin Yerleşik Hayata Geçirilmesi” konusunda konuşan Sosyolog Yazar Demir, bir hayat biçimi olan yörüklükle Osmanlı devletinin yüzyıllar boyu mücadele verdiğine temas ederek “Osmanlının kuruluşunda kendileri de yörük olmalarına karşılık devlet olmaya başladığı anda yörüklerini yerleşik düzene geçirmek için büyük bir mücadele vermiştir. Çünkü devlet vergi ile, askerlikle ve düzenle ayakta durur. Yörükler bir yerde kalmadıkları için vergi alamazsınız. Askere de alma şansınız yok. Birçokyörükhayatını talan ve vurgunla ikame ettirmekte. Osmanlı devleti bu üç noktada yörükleri bir devlet anlayışına getirmeye çalışmış. Ama bunda zaman zaman zorlanmıştı. İşte Çukurova’dayörüklerin  yerleşik hayata geçmekte direnmeleri üzerine  Fırka-ı İslâhiye oluşturulmuş. Üç cengaver paşa yönetimindeki ordu önce Hassa, İslâhiye,Düziçi,Reyhanlı,Osmaniye, Kadirli gibi şehirleri bu Fırka-ı Islahiye ordusuyla kurmuş. Daha sonrada bu yörükleri buralara yerleştirmiş. Direnen yörüklerin girdiği silahlı direnmelerini de ordu gücüyle bastırmıştı” şeklinde konuştu.

Osmanlı devletinde yaklaşık 180 bin belgenin çözülmeyi beklediğini de kaydeden Demir, bu belgelerin Osmanlı ve dünya tarihinin yeniden yazılmasına etki edebileceğini iddia etti.

Göçerler için yerleşik hayata geçişin onur kırıcıbir hareket olduğuna dikkat çeken Demir, her devletin bir gardırobunun olduğu ve bugardırobun mahremiyetine dikkat çekerek “Ahmet Cevdet Paşa gibi ciddi bir devlet adamının başlattığı yerleşik düzene geçişi kolaylaştıran hareket Osmanlı dönemindeki yörüklerinyerleşik düzene geçirilmesi aslında Cumhuriyet döneminde de devam etmiştir. Osmanlının son döneminde Çukurova’da Fırka-ı İslâhiye’nin yapmak istediği hareket Cumhuriyette de Dersim’de devam etmiştir” dedi.

Dünyanın tanıdığı iki büyük arşiv kayıtçısı devletin olduğunu söyleyen Demir bunların birinin İngiltere diğerinin ise Osmanlı olduğunu, hiçbir kayıt altına girmeyen ve girmek istemeyen göçerlerin kayıt altına alınmasının Osmanlının devlet anlayışı ile izah edilebilir olduğuna vurgu yaptı.

Çok sayıda konuya ilgi duyan dinleyicilerin izlediği Antropolog ve sosyolog Murat Demir’in konuşmasının sonunda Türkiye Yazarlar Birliği Yönetim Kurulu üyesi A. Levent Ertekin konuşmacıya kapsamlı Osmanlı tarihini göçerler üzerinde anlatımından dolayı teşekkür ederken kendisine günün anısına katılım belgesini verdi.