28 Mart 2024
  • İstanbul19°C
  • Ankara21°C

NURETTİN TOPÇU'YU YENİDEN KURMAK

İsmail Kara’nın önemli entelektüel tartışmaları içeren tüm kitaplarında şu ya da bu ölçüde Nurettin Topçu’ya ilişkin notların hayli yekûn tuttuğu bir gerçek.

Nurettin Topçu'yu Yeniden Kurmak

10 Ağustos 2018 Cuma 13:39

Eğer yakın veya uzak gelecekte çeşitli Topçu monografileri kaleme alınacaksa bunlar önemli ölçüde Kara’nın kitapları ve metinleri üzerinden olacaktır. Asım Öz’ün Star Açık Görüş’te (4 Ağustos 2018) yayınlanan yazısını önemine binaen alıntılıyoruz.

Türkiye’deki aydın, entelektüel ve mütefekkir figürlerini düşündüğümüzde, fikir hayatımızın önde gelen meselelerinin, kavramlarının bazı isimlerle sembolleştiğini hatta özdeşleştiğini fark ederiz. Felsefeyi, hem bir kavram inşa süreci, hem bir sezgi, hem de sosyal pratikler bütünü şeklinde ele alırsak saydığımız figürlere felsefeciyi de eklememiz icap eder. Ne ki daha düşünce tarihimizin nasıl yazılacağı konusunda bile çok ciddi tereddütler var. Çünkü Cumhuriyet kadrolarının muktedir olduğu yıllardan itibaren neşredilen düşünce dergileri, felsefe, bilim, din ve ilahiyat, güzel sanatlar, eğitim, sosyoloji, dil, folklor ve etnografya, iktisat ve siyaset bilimi, edebiyat ve toplumlar tarihini bir arada sunmaktan uzaktır. Düşünce tarihi olma iddiasıyla yayımlanan hacimli “yeni” çalışmalar ise Hilmi Ziya Ülken’den bu yana kayda değer mesafe kat edilemediğini gösteriyor. Hal böyle olunca bir düşüncenin bir başka düşünceye açılması, onun yolunu inşa etmesi, bir felsefenin, görüşün bir başka yaklaşıma yol vermesi bir türlü gerçekleşmemektedir. 

Görsellerle yol almak

Merhum Nurettin Topçu, Osmanlı’dan Cumhuriyet devrine intikal eden kuşaktan olmasa da son dönem Osmanlı fikir hayatına, farklı cereyanların temellendirdiği tarihi, sosyolojik ve felsefi görüşlere metinlerinde şu ya da bu şekilde yer veren geçiş dönemi düşünürlerindendir. Topçu, Cumhuriyetin ilk yıllarında Avrupa’ya gönderilen öğrencilerden biri olarak hem Batılılaşma dönemi düşünce hayatımızın Fransız karakterini hem erken dönemdeki Anadolucu tezleri ele almak bakımından temsil gücü yüksek bir isimdir. 1939’dan itibaren Hareket dergisiyle kendinden söz ettiren Topçu, kesif kanaatlerin hüküm sürdüğü Türkiye’deki tartışmalara ancak 1990’ların ortalarında talebelerinin gayretiyle yeniden dâhil oldu, fikir hayatımıza yerleşmesi ise din, tarih ve toprak kavramları eksenindeki “kök arayışlarıyla” da bağlantılı olarak 2000’li yıllarda gerçekleşti. Bu çerçevede Türk düşünce dünyasında Nurettin Topçu’ya dair çalışmalar denildiğinde akla gelen ilk sıradaki kişi herhalde İsmail Kara olmalıdır. Topçu’nun kitaplarının yeni bir tasnifle yeniden neşrinden akademik araştırmalara değin uzanır bu faaliyet alanı.

Son yıllarda yayımlanan ve Topçu’ya dair pek müphem bir yan bırakmayan daha da önemlisi onu yeniden inşa etmeyi amaçlayan bibliyografik ve görsel malzemeleri derleyen kitapları bunun tabii bir neticesi. Nurettin Topçu Hayatı ve Bibliyografyası (2013) ile bir önceki merhalesi 2016’da Erzurum’da yapılan Nurettin Topçu Sempozyumu için hazırlanan İsyan Ahlâkı Peşinde Nurettin Topçu Albümü (2018) Topçu adı telaffuz edildiğinde akla gelen sınırlı sayıdaki metin ve görselin ötesine geçmeyi sağlayacak niteliktedir. İsmail Kara’nın kitaplarda başvurduğu yöntem hakkında bilhassa fotoğraf, kartpostal, çizim, not, mektup, kartvizit, müsvedde, imzalı kitap, resmi ve hususi evrak gibi görsellerin kullanımı bir fikir verecektir. Dolayısıyla eserler aynı zamanda Türkiye’deki düşünce hayatı, matbuat ve eğitim sisteminin daha iyi anlaşılması ve kavranması için de son derece yararlı. Her şeyin hemen belli olmadığı hatta zaman zaman aleni dayatmaların görüldüğü fikirler dünyasında Topçu’nun metinleri aynı zamanda Türkiye’deki belli tartışmaların izdüşümü, yansımasıdır. Bu bakımdan onun kitapları, farklı isimlerin yazıları ile birlikte okunmalıdır ki kazanan stratejiler kadar başarısızlığa uğrayan hamleleri de ciddiye alabilelim.

Devamı: http://www.dunyabizim.com/alinti/29954/nurettin-topcuyu-yeniden-kurmak

Yorumlar
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.