SALİH YILMAZ: TÜRKİYE-RUSYA İLİŞKİLERİNDE TARİHİ ZİRVE

Rusya devlet başkanı Putin ile Cumhurbaşkanı Erdoğan 24 Kasım uçak krizinden sonra sekizinci defa bir araya geldiler. Bu yıl gerçekleşen dördüncü görüşme olan Soçi zirvesi aslında birçok açıdan önemliydi.

• Yeni yüzyılda stratejik ortaklık: Türkiye ve Rusya

İki lider öncelikle enerji konularını ele aldılar denilebilir. Akkuyu nükleer santrali ve Türk Akımı önündeki engellerin kaldırılması hususunda mutabık kalındı. Enerji konularından sonra, iki liderin konuştukları en önemli konu ise Suriye oldu. Suriye’de çatışmaların sonlanmasıyla siyasi çözüme geçilmesi konusunda anlaşma sağlandı. Suriye ile bağlantılı PYD-Rusya ilişkileri, Putin ile Trump’ın Vietnam’da yaptıkları açıklamalar, Astana sürecinin devamı da ele alındı. Ayrıca iki ülke arasında tarım ürünlerindeki kısıtlamaların bütünüyle kaldırılması, vize rejiminde 24 Kasım öncesine dönülmesi, turizm alanında güçlü işbirliği, Putin’in Tahran ziyaretinde alınan kararlar da masadaydı. Ayrıca açıklanmasa da, Dağlık Karabağ krizinin çözümüne dair Rusya’nın inisiyatif almasına dair bir fikir alışverişi yapıldığı da ifade ediliyor.

İlişkiler 24 Kasım seviyesine döndü mü?

İki liderin de söylediği gibi, ikili ilişkilerin krizden önceki seviyeye geldiği ifade edilebilir. Fakat bu ilişki düzeyi, bazı konularda 24 Kasım krizi öncesini de geçti. Örneğin Akkuyu nükleer enerji santralinin tamamlanması ve Türk Akımı projesi bu ilişki düzeyini stratejik boyuta taşıyabilecek adımlar. Türkiye ilk reaktörün 2023 yılında devreye girmesini isterken Rus tarafının bunun mümkün olmayacağına dair tezleri var. İki lider temel atma konusunda anlaştığına göre, süreç hızlanacak gibi görünüyor. Bu zirvede, Akkuyu’ya dair Türkiye’nin vermesi gereken izinler tamamlanmış, ayrıca projeye ortak olacak Türk şirketleri de belirlenmiş durumda. Böylece Akkuyu’da sorun kalmamış oldu.

Yine savunma sanayisinde, S-400 ve diğer silahların ortak üretimine dair ileri düzeyde bir işbirliği mevcut. Bununla birlikte Türk işadamlarının sorunları, tarım ürünlerinin satışı konusundaki engeller ve vize konusunda, kriz öncesine dönebildiğimizi henüz söyleyemeyiz. Özellikle domates üretimi için kriz döneminde seracılık bakımından epey fazla yatırım yaptığını ileri süren Rusya, Türkiye’den yapılan domates ithalatına 50 bin ton sınırı getirdi.

Devamı: http://aa.com.tr/tr/analiz-haber/turkiye-rusya-iliskilerinde-tarihi-zirve/965769