• İstanbul 13 °C
  • Ankara 12 °C

Ramazanın Hatırına “Diz Çök Ey Zorlu Nefs!”

Ahmet Doğan İLBEY

Modern ve seküler zihniyete sahip olanlar nefsin ne olduğunu bilmiyorlar. Bilseler de umurlarında değil. “Nefsini temize çıkar…” dediğinizde hakarete mâruz kaldıklarını sanıyorlar.

Mesnevî’sinde (cilt:5) “Ey nefsim! Seni sen yapan benim, beni de ben yapan sensin. Ya yola gel beraber gidelim ya da yoldan çekil ben Hakk'a gideyim...” diyen Hz. Mevlânâ’nın cehdine ne kadar muhtacız bugün.

Hazreti Pîr’e göre nefs, kişinin kendisidir. Bizimle yatar, bizimle kalkar. Ölünceye kadar onunla imtihan ediliriz. Varlığımızın dünya yüzüdür, onsuz olmaz. Daima gözaltında tutabilmek için hâlis tarafımıza eklenmiş. Mutmain olması zor bir yanımızdır. Bu sebeptendir ki nefsin samimiyetini sıkça sorgulamak gerek. Çünkü nefs samimiyetini çabuk kaybeder, kaypaktır ve zaafları vardır. Nefsini zapturapt altına alan velilerin ahfadı olduğumuzu unutmadığımız müddetçe nefsi kündeye getirmek kolay.

İnsanın firavun yanıdır nefs

Şeytandan gelen telkinlerin alıcısıdır nefs. İnsanın firavun yanıdır. 

Hilekârlığa meyilli, şeytanın ve kötülüğün işbirlikçisi, sinsi bir düşmandır. Sahibinden yana gözükür, fakat münafıktır. Açgözlüdür; patlayıncaya kadar yer, semirir ve zulmeder. Haram helâl ayırmaz. İnsaf, sabır ve fedakârlık bilmez. Eşrefoğlu Rumî’nin “Müzekk’in Nüfûs/Nefislerin Temizlenmesi)” da anlattığı nefsin sâbıka kaydından dehşete düşmemek elde değil:

“Allah, ateşten nefsi yarattı. Ona ‘gel’ dedi. Nefis icabet etmedi. Allah, ‘Ben kimim, sen kimsin?’ dedi. Nefis, ‘Ben benim, sen sensin’ cevabını verdi. Allah onu ateşe attı, azab verdi. Yine sordu. Nefis yine ‘Ben benim, sen de sen’ dedi.  Bu defa nefsi aç bıraktı. ‘Ben kimim, sen kimsin’ diye sorduğunda nefis ‘Sen benim Rabbimsin. Ben de senin âciz kulunum’ cevabını verdi.”  

Nefsin cemaziyelevveli böylesine karanlık ve şedit. Çâre, onu Müslümanlaştırmak...

“Ey köpek nefs…!”

Kontrol altında tutulmazsa ihânet edebileceğini, Kabil karakterine girebileceğini sarsıcı misal ve teşbihle anlatıyor üstad Necip Fâzıl:

“Sen, ey benim nefsim, büyük Veli Abdülkadir Geylani’nin uzun açlık ve riyazetlerinden sonra köpek şeklinde ağzından çıkan ve bir köşedeki kabı yalamaya giden habis değil misin? Sen, o zaman büyük velinin ‘işte ağzımdan çıktın ve beni kendinden kurtardın! Seni bir daha içime almayacağım!’ dediği ifrit değil misin? Ve yine sen, bu söz üzerine gaiblerden nida gelip ‘onu içine al, biz seni onunla seviyoruz!’ hitabındaki kâfir değil misin?”

Üstadın “Mümin-Kâfir” kitabında yazdıklarına göre nefs o kadar güç sahibidir ki onu kendinden ayırabilenler takva kahramanıdırlar:

“Ey nefs, sen bende ne korkunç şeysin! Bana o kadar bitişiksin ki, gölgem, sana nisbetle yabancım… Öyle içimdesin, bendesin ki, şu anda hitap ettiğim mi nefs, hitap eden mi, ayırt edemem… Sen bir bütünün bölünmez ayrılmaz parçasısın ve seni kendinden ayırabilenler, kalp çekirdeğini parçalamak, kalp atomunu patlatmak sırrına erenler, ilâhi marifete çıkanlardır.”

Günah işlemekte cesur olan nefsin menfî cesaretine hâlis bir cesaretle karşı durup, üstadın mısraı “Diz çök ey zorlu nefs, önümde diz çök!” demek kahramanlık değil de nedir? 

-----------------------------------------------

HECE TAŞLARI

Sahipliğini, gelenekli hece şiirinin günümüzdeki yaşatıcılarından şair Tayyib Atmaca’nın yaptığı “aylık şiir dergisi hece taşları” Mayıs 2019 / 51. sayıya ulaştı. Bu sayısında yine şiir ve gelenek üzerine ihatalı bir konuşma var.  Tayyib Atmaca’nın sorduğu Cumali Ünaldı Hasannebioğlu’nun cevapladığı “Şiir Üzerine Konuşmalar/13 Kültür Birikiminin Turizm Değerlerine Dönüştürülmesi” başlıklı yazıyı şiirle ilgilenenlerin okuması gerek. Yerli mizahın usta yazarı Durdu Güneş’in “Ayyıldızlı Bayrağın Mahsun Balası Kerkük” başlıklı 22 kıtalık ölçülü şiiri yüreğimize karındaş yâresini düşüren hayli duygulu ve fikirli bir şiir… Şiir ağırlıklı bu sayının mündericatı şöyle:    

Metin Özarslan, Fatih Okumuş, Mustafa Pınarbaşı, Cumali Ünaldı Hasannebioğlu, Dədə Şəmşir, Cəmil Əkbər, Durdu Güneş, Mustafa Ayvalı, Tayyib Atmaca, Cemâl Divanî, Ali Rıza Güneş, Ali Daşgın, Besti Berdeli, Ertan Özdemir, Âşık Medenî, Karataş, Hasan Nalçacı, Ali İhsan Kekeç, Vaqif Osmanov, Ahmet Erener, Ömer Ekinci Micingirt, Rövşən Xasayoğlu, Ahmet Arslan, Ali Rıza Malkoç, Yetik Ozan

Bu yazı toplam 294 defa okunmuştur.
  • Yorumlar 0
    UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
    Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
    Bu yazıya henüz yorum eklenmemiştir.
Yazarın Diğer Yazıları
Tüm Hakları Saklıdır © 2012 Türkiye Yazarlar Birliği | İzinsiz ve kaynak gösterilmeden yayınlanamaz. Sitede yayınlanan yazıların sorumluluğu yazarlarına aittir.
Tel : 0312 232 05 71 - 72 | Faks : 0312 232 05 71-72 | Haber Scripti: CM Bilişim