Sağlıkta tasarruf olmaz!

Tasarruf tedbirleri ne âlemde? Makam arabaları meselesi halledildi mi? Nelerden ve yüzde kaç tasarruf sağlıyoruz?

Cevabını pek merak etmediğim sorular bunlar… Devlet bildim bileli hep “tasarruf” der, genelge üstüne genelge yayınlar; buna rağmen israf nereden kaynaklanır? Devletin israf kalemlerini değil, tasarruf kalemlerini tasarruf ettiğini bilirim. Mesela kültür bütçesi zaten sınırlıdır, tasarruf burada yapılır!

Gelelim, sadede. Hep birden söyleyebiliriz: Sağlıkta tasarruf olmaz! Cihan Padişahı Süleyman söylemiş: “Olmaya cihanda devlet bir nefes sıhhat gibi”. Her şeyin başı sağlık.

Geçenlerde nüfusu 300 binlerde bir Anadolu şehrinde dolaşırken büyük bir hastahane binasının önünden geçiyorduk. Bir tek Allahın kulu yok binanın bahçesinde. Şaşılmayacak gibi değil. Ankara’da hangi devlet hastahanesine gitseniz, milletin yarısı orda zannedersiniz. Neden böyle bomboş bu hastahane? Yoksa sağlıklılar şehrinde miyiz?

Muhatabım derin bir “of” çekti. Israr etmesem açılmayacaktı. Şehrin muhtelif yerlerindeki üç büyük hastahane bir günde terk edilip şehrin kenarına inşa edilmiş yeni hastahaneye taşınılmış. Sanmayın ki mobilyalar, alet edevat, hatta tıbbi cihazlar taşınsın. Her şey olduğu gibi bırakılmış ve aniden yeni hastahaneye göçülmüş. Eski binalara kilit vurulmuş, içlerinde şeytanlar cumalık topluyor! Bu yapıların içlerindeki malzeme ile çürümeye terk edildiğini söylesek, yanlış olmaz.

Atalarımız “eskisi olmayanın yenisi olmaz” derler. Sağlık hizmetlerinde son yıllarda halkı memnun eden büyük gelişmeler yaşandı. Sağlık Bakanlığı bütçesi bütün bütçelerin önüne geçti. Şimdi de tasarruf denilip duruyor, ama sağlıkta tasarruf olmaz.

Bu sağlıkta israf olacağı anlamına mı gelir?

Şimdi bu şehirde tek devlet hastahanesi var ve şehir bir baştan öte başa 20 kilometre. Fakir fukara bu tek hastahaneye nasıl ulaşacak? “Efendim otobüsler, dolmuşlar var” vs. Zaten maddi durumu yerinde olanlar özel hastahanelere gider, halkın en yakın sağlık kuruluşuna gitmesi hakkını neden dikkate almıyoruz?

***

Benzer uygulamalar ülkemizin bazı şehirlerinde de varmış. Devletimiz çok zengin demek ki. Milyarlık binaları, içinde malzemeleriyle âtıl bırakmayı önemsemeyecek kadar varlıklı hem de. Öyleyse neden tasarruftan bahsediyoruz? Milyarlık cihazları hastahane binalarına kilitleyip çürümeye terk etmek neyin tasarrufu? Bu arada vatandaşın zaman israfı, fazladan yol harcamaları da mühimsenmiyor.

“Balık baştan kokar” çok köklü bir atasözümüz. İlk Şinasi’nin derlediği Durub-ı Emsal’i Osmaniye’de karşılaşırız bu özlü sözle. Bir de açıklayıcı mısra vardır: “Balık baştan kokar derler fesadın başı malûmdur!”

Ankara’da mukim olmam hasebiyle, zaman zaman Sıhhiye istasyonunda indiğim olur. Hemen karşıda Sıhhiye Vekaleti binası vardır. 1930’larda bir Alman mimarın tasarladığı hoş görünümlü, önünde havuz bulunan âbidevî bir devlet yapısı. Semte adını veren bir bina. “Sıhhiye” Sıhhat ve İctimaî Muavenet Vekaleti’nin kısaltılmışı. Aslına bakarsanız, meydanın adı Lozan Meydanı’dır. Millet bu adı değil, Sıhhiye’yi tercih etmiştir.

Geçenlerde binada bir donukluk hissettim. Sanki hayatın dışına çıkarılmış gibi. Meğer Sağlık Bakanlığı, 80 küsur yıllık binasını terk edip otel olarak yapılmış “dağ başında bir bina” olarak tarif edilen bir yapıya taşınmış. Resimlerine baktım her tarafından sonradan görmelik akan bir yapı.

Kurumlaşma süreklilikle olur. Devlet bir binayı terk ediyorsa, bunun ciddi bir sebebi olmalıdır. Mesela depremde yıkılma tehlikesi gibi. Sağlık Bakanlığı binası gibi şehrin kimliğinde yeri olan bir yapıyı terk etmek sadece israf değildir, şehre karşı işlenmiş bir suçtur.

Sağlıkta tasarruf olmaz fakat israf da olmaz. Bu düpedüz israftır! 

Kitap Hattı:

Bürokrasiname. Kudret Bülbül’ün kitabı. Devlet yönetimi bürokrasisiz olmaz. “Memur” emir alan demektir, amma her emri de almaz, aldığını da süzgeçten geçirir, hatta dönüştürür. Velhasıl yönetildiği sanılan bürokrasi gerçekte yönetir. Bürokrasi tecrübesi de olan (şimdi Yıldırım Bayazıt Üniversitesi SBF dekanı Kudret Hoca teoriyle uygulamayı bilen bir konumda yazıyor kitabını. Alt başlığı da açıklayıcı: Yeni Sistem, Yeni Bürokrasi, Sorunlar, Tesbitler, Öneriler. (Liberte y. 03212 230 87 03, info@liberte.com.tr)

09.10.2018-Karar