Elif Sönmezışık Aydın: Kültür -6: Kültürün Genel'i

Kültür, temelde sosyal bir mesele ve sosyolojinin konusu. Kültür kelimesinin Fransızcadan dilimize geçtiği, dolayısıyla ithal bir kelime ve kavram olduğu üzerinde durmuştuk.

Kültürün birçok alt birimi mevcut. Konusuna göre “siyasal kültür”, “popüler kültür”, “maddi kültür” gibi… Bir de kitlelerin toplumdaki konumuna ve tutumuna göre alt birimleri var: “Alt kültür” ve “karşı kültür” gibi…

Peki burada genel kültür neye göre konumlanıyor?

Kabaca genel kültür, bir toplumdaki kültürün veya kültürlerin genel öğrelerine dair bilgi birikimi olarak tanımlanıyor. Başka bir tanımda ise bilgi değil toplumsal birikim olduğundan dem vuruluyor.

Kavramın Türkiye’deki konumlanış şekillerine bakınca iki tanım da kavramı karşılar niteliklikte. Ancak başka bir sıkıntı var.

Sosyoloji sözlüklerinde, akademik makalelerin birçoğunda böyle bir kavram yer almıyor.

İngilizcede “general knowledge” diye bir kavrama karşılık geliyor ve sınavlarda özel bir soru başlığı olarak niteleniyor. Diğer taraftan bu tamlama genel kültür değil, genel bilgi demek. Yukarıdaki tanımlamadan da anlaşılacağı üzere ikisi aynı şey değil.

Fransızcada “culture générale” olarak bir ayrım var ancak yine sınav sorusu kapsamında bir başlıklandırma.

“Genel kültür”, bizde de en çok sınavlarda bir soru teması olarak karşımıza çıkıyor. Televizyon kültürüyle birlikte ekrana gelen bilgi yarışması programlarından hatırlayanlarınız vardır. Daima “genel kültür” başlıklı bir bölüm bulunurdu. Hâlen bol para vadeden bilgi yarışmalarında, sorunun niteliğine göre bir soru sınıfı olarak zikrediliyor.

Genel kültür diye sorulan sorular aslında kültürün alt birimlerinden birine dairse de o birimi zikretmek yerine genel kültür demek daha makul görünüyor. Bu duruma bir medya geleneği diyebilirdik. Ancak durum bununla sınırlı değil.

Eğitim kurumlarınca yapılan sınavlarda ya da mesleki yeterlilik sınavlarında da bir bölüm olarak yer alabiliyor ya da sınava hazırlık esnasında adı konulmamış bu türden soru öbeklerine çalışırken genel kültür olarak başlıklandırılıyor.

Devamı: https://www.yenisoz.com.tr/yazarlar/kultur-6-kulturun-geneli-3927/