Fahim Bey ve Biz’i ilginç ve önemli kılan unsur nedir? Birçok roman unutulup gitmiş. Fakat yazılan her edebiyat tarihinde Abdülhak Şinasi Hisar’ın Fahim Bey ve Biz’ine değinilmeden geçilmez. Neden? Roman öyle okuyucusunu sürükleyen, çok okunanlar listesine girecek çekicilikte değildir. Hatta çoğu yerini okurken esneriz. Buna rağmen Türk romanı denildiğinde vazgeçilmezler arasında görülür Fahim Bey ve Biz.
Eleştirmenler genellikle Abdülhak Şinasi Hisar’la Marcel Proust arasında ilişki kurar. Yani Fahim Bey ve Biz’de Kayıp Zamanın İzinde etkisi vardır. Hisar, Proust’un kullandığı roman tekniğinden etkilendiği gibi düşüncelerinden de istifade etmiştir. En basitinden Hisar da sık sık zaman, ölüm, fanilik ve sonsuzluk üzerine düşüncelerini söyler. Fahim Bey'i bu tartışmalarla bağlantılı olarak anlatmaya çalışır. Bu da işin teknik yönüdür. Yani “an”a odaklanmak, olay anlatmak yerine tahlil yapmak. Küçücük bir an'ı sayfalar dolusu tahlillerle irdelemek, olaylar arasındaki bağlantıları ortaya çıkarmak. Eleştirmenler Fahim Bey ve Biz’i farklı kılan yönün bu olduğunu söylerler. Haklılar tabii. Bir ilktir bu. Hisar kısmen başarılı da olur.
“Alafranga züppe” tipi
Bizce bu yeterli değildir. Proust-Hisar kıyasına girdiğimizde zararlı bile çıkarız. Proust koca bir halıyı yıllarca uğraşarak iplik iplik çözerken, Hisar, halının kenarından köşesinden birkaç parça iplik koparmakla iktifa eder. O yüzden kıyasa girmiyoruz. Hisar, yarı biyografi yarı deneme havasında ilerleyen Fahim Bey ve Biz’de bunun dışında başka bir şey daha yapmıştır. O da Türk romanında sık sık karşımıza çıkan “alafranga züppe” tipine yeni bir boyut eklemektir. Malum, romancılar yanlış Batılılaşmayı eleştirmek için, Batı’yı tanımayan, Batılı bir dili bile bilmeyen ama biliyor gibi davranan, Batı’nın bilim, sanat ve tekniğinden ziyade kılık kıyafet ve harcama lüksüne özenen, ukala, yarı deli yarı akıllı tipleri karikatürize etmişlerdir. Araba Sevdası’nın Bihruz Bey'i, Felatun Beyle Rakım Efendi’nin Felatun Bey'i bunlara örnektir. Hisar, bu olaya farklı bir açıdan yaklaşmak ister.
Fahim Bey her gün bir tane Fransızca bir tane de Türkçe gazete okuyan biridir. Londra’dan aldığı tuhaf kıyafetleri giyer. Zengin olmak peşindedir, hayatı boyunca çok kazanan bir fabrikatör olmak hayaliyle yaşar. Bu yüzden birçok komik olayda ismi geçer. Ona dostları ve çevresi alafranga züppe muamelesinde bulunur ve güler. Gülmeyenler, onun akılsızlığından, hatta deliliğinden söz eder.
Devamı için: http://www.dunyabizim.com/Manset/21458/fahim-bey-ve-bizi-ilginc-kilan-unsur-ne.html
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.