İncitmez, incinmez Bir İnci: Alvarlı Efe Hazretleri

Aşık der incidenden

İncinme incidenden

Kemalde noksan imiş

İncinen incidenden

Yıllar önce kütüphaneye kitap temin etmek amacıyla Cağaloğlu’ndaki kitapçılardan alışveriş fırsatı hasıl olmuştu. Bir yayınevinin hediye etmiş olduğu takvimde hat (celî talik levha) şeklinde basılmış Alvarlı Hazretlerine ait bu dörtlüğe rastladığımda çok etkilenmiştim. Daha sonra Muhammed Lütfi Alvarlı Efe’nin “Hulasatü'l-Hakayık” eserini tetkik ettiğimizde bu incinme-incitmeme hali-etvarı dikkatimizi çekmişti. Birçok şiirinde de geçtiğini müşahede ettik.

Zaman zaman Anadolu’muzdan gelen talebelerle kütüphanede karşılaşmaktayız. Bir müddet tanış olup hasbihal ediyoruz. Erzurumluya soruyoruz; Alvarlı Efe’yi bilir misin? Erzurumlu İbrahim Hakkı Hazretlerini bilir misin? Maalesef ya adını duymuşlar ya da hiç bilmiyorlar. Hacıbayram’a henüz ziyareti olmayan Ankaralılar da var.  Bayburtludur ama Dede Paşa’yı bilmez, Aydın’dan gelen Dede Ömer Ruşeni’yi tanımaz, Malatyalı Niyazi Mısri’nin sadece adını duymuştur. Bolu’da yaşıyordur Hayreddin Tokadi Hazretlerinin ismini yoldan geçerken tabelada görmüştür. Bursa’da Süleyman Çelebi’nin kabrinden de haberdar olmayanlar var. Kaç Sakaryalı Seyyid Osman Adapazarî’yi duymuştur?

Hâce Muhammed Lütfi Efendi (1868-1956) Erzurum Pasinler’de yaşamış âlim, arif, şair bir zat. Buradaki camiyi cemaati de ilimle buluşturan, okumak ve okutmak gayesiyle bir ilim irfan mektebi haline dönüştürmesi sebebiyle Alvarlı Efe Hazretleri olarak tanınmıştır. Şiirlerinde Lütfî mahlasını kullanmış, Soyadı kanunundan sonra da soyadı Yardımcı olmuştur. Büyük arif Bayburtlu Dede Paşa Hz. (v.1973) kendisinden Alvarlı Sultan olarak bahseder. Sohbetlerinde de beyit ve kıtalarından okur, şerh edermiş.

 Alvarlı Efe’nin babası, ilk manevi rehberi ve zahiri ilimlerde ilk hocasıdır. Babası Hüseyin Efendi, Halid-i Bağdadi yolundan hattat Feyzullah Efendi’nin, daha sonra da Seyyid Hamza Nigâri’nin sohbet halkasında bulunmuştur. Yine aynı yoldan Seyyid Taha Hazretlerinin halifesi Muhammed-i Küfrevî’de manevi eğitimini tamamlamıştır. İşte bir ömür talebe, okuturken okuyan, anlatırken dinleyen hayatı bu hâl üzere kurulu bir babanın oğludur Efe Hazretleri. 1916’da Rusların Erzurum’u işgalinde şehid olan baba Hüseyin Efendi, Gedâi mahlası ile şiirler yazmıştır. Annesi Hatice Hanım da İbrahim Hakkı Hazretlerinin akrabalarından bir seyyidedir. Kardeşi Vehbi Efendi de âlim ve fazıl bir kişi imiş.