81. VEFAT YILDÖNÜMÜNDE ABDÜLHAK HÂMİD

Çağdaşlarının “göklerin fevkinden etrafa ibzâl-i ziyâ eden” bir güneş gibi görüp eserlerini ezberledikleri Abdülhak Hâmid Tarhan, Servet-i Fünûn şairleri tarafından üstâd olarak benimsenmiş, “şair-i azam” olarak anılmıştı. Türk edebiyatının ilk pastoral şiiri sayılan ‘Sahra’ onun kaleminden çıkmış, İslâmî ve Türkçü görüşlerinin öne çıktığı tiyatro oyunları da yazmıştı.

 

Batı kültür ve edebiyatının tesiri altında ortaya çıkan Tanzimat sonrası yeni Türk edebiyatının ikinci nesline mensup olan Abdülhak Hâmid, yaklaşık dört devri idrak etmiş ve bu süre içinde Türk edebiyatında şekil ve muhteva bakımından gerçek anlamda yenilikler yapmış şahsiyetlerin başında geliyordu. İnci Enginün, hakkında yazdığı makalede Abdülhak Hamid’in, Nâmık Kemal neslinden sonra sosyal meseleleri daha çok ferdî planda ele almak suretiyle yeni bir dönem başlattığını ve daha yaşarken “şâir-i âzam”, “dâhi-i âzam” unvanlarıyla şöhret bulduğunu belirttikten sonra, ilk defa Şinâsi ile başlayan divan edebiyatından uzaklaşma ve yeni bir edebiyat kurma gayretinin onun tarafından gerçekleştirildiğini zikrediyor. Hâmid, yeni Türk şiirini zevk ve hayal dünyasıyla Batı şiirine yaklaştırmayı da başarsa da, “Makber” dışındaki şiirleri de bilhassa tabiat karşısında, derin bir dinî-mistik vecd ve hayranlık duygusunu barındırır.