ABDULBAKİ DEĞER: ANGELUS NOVUS, YAŞADIĞIMIZ FELAKET VE GERÇEKLİKLE BAĞINI YİTİRMEK

Walter Benjamin’in Pasajlar’ında yer alan “Tarih Kavramı Üzerine” yazısında çarpıcı ve hayli de ünlü bir fragman yer alır. Paul Kleen’in Angelus Novus isimli resmine atıf yapan Benjamin şunları dile getirmektedir: “Bir melek betimlenmiştir bu resimde; meleğin görünüşü, sanki bakışlarını dikmiş olduğu bir şeyden uzaklaşmak ister gibidir. Gözleri, ağzı ve kanatları açılmıştır. Tarihin meleği de böyle gözükmelidir. Yüzünü geçmişe çevirmiştir. Bizim bir olaylar zinciri gördüğümüz noktada, o tek bir felaket görür, yıkıntıları birbiri üstüne yığıp, onun ayakları dibine fırlatan bir felaket. Melek, büyük bir olasılıkla orada kalmak, ölüleri diriltmek, parçalanmış olanı yeniden bir araya getirmek ister. Ama cennetten esen bir fırtına kanatlarına dolanmıştır ve bu fırtına öylesine güçlüdür ki, melek artık kanatlarını kapayamaz. Fırtına onu sürekli olarak sırtını dönmüş olduğu geleceğe doğru sürükler; önündeki yıkıntı yığını ise göğe doğru yükselmektedir. Bizim ilerleme diye adlandırdığımız, işte bu fırtınadır.”

Benjamin’in Angelus Novus üzerinden yaptığı çözümleme çok çarpıcı. Çarpıcılığı artıran bir etken de tablonun Benjamin’in yaşadığı dönemle ve onun biyografik hikâyesiyle uyumluluk göstermesinden kaynaklanıyor olmasıdır. Benjamin’in bu resmi gördükten sonra almaya karar vermesi ve uzun süre yanından ayırmaması gösteriyor ki kendisi de resim ile arasında özel bir bağ, ortaklık hissetmiştir. İki büyük savaş arası dönemin atmosferini göz önünde bulundurduğunuzda tutulduğu fırtına nedeniyle kanatlarını kapayamayan ve sırtını dönmüş olduğu geleceğe sürüklenen Tarih meleği imgesinin neden çarpıcı geldiği anlaşılacaktır. Aynı şekilde dün olduğu gibi bugün de fırtına içerisinde yol almaya çalışan bizlerin Polyannacılıkla yaşadığımız bu herc ü merci “ilerleme” olarak adlandırması çok çarpıcı duruyor.

Devamı: https://www.fikircografyasi.com/makale/angelus-novus-yasadigimiz-felaket-ve-gerceklikle-bagini-yitirmek