AKİF EMRE YAZDI: MOLLA GÜRANİ'YE KARŞI GOOGLE HAZRETLERİ

Modern dünyanın, serbest piyasanın bize sunduğu Felsefi derinlik imajı veren reklamlarla, yavanlaşan, derinliksiz düşünce ve sanat eseridir.

Reklam deyip geçtiğimiz çığırtkanlıkların hayatımızı, bilincimizi, geçmiş ve gelecek tasavvurumuzu nasıl etkileyebileceğine örnek olarak, çok da "masum" niyetlerle hazırlanmış bir reklam/tanıtım filmi tam bu yol kavşağında duruyor. Milli Eğitim Bakanlığı'nın başlatmayı planladığı, okullarda bilgisayar destekli eğitimi içeren "Fatih projesi"ni tanıtan film, ismini çağrıştıracak şekilde tarihe yolculukla başlıyor. Sultan Fatih yanında hocası ile elinde tablet bilgisayarlı bir çocukla karşılaşıyor... Eğitimde teknolojik desteğe vurgu yapılan projenin filminde, takma sakallı Fatih bir hayli göze batıyor olsa da asıl sorun daha derin.

Bilginin parmaklarının ucu kadar yakın olduğu ana fikrine vurgu yapan sahneler bir yana Fatih'in hocasının tablet bilgisayarın maharetleri karşısında alıklaştığı sahne üzerinde durulmalı. Teknoloji gösterisi karşısında alıklaşan Molla Gürani ile tüm fetihlerin bu buluş karşısında adeta boş olduğunu ima eden Fatih'in tavrı üretilmek istenen yeni insan tipinin habercisi. Bilgiye bir parmak dokunuşu kadar yaklaşan, hakikati Google hazretlerine (!) sorarak öğrenen, tüm bilgi ve hikmet bağlantısı internet erişiminden ibaret bir neslin idealize edildiği bir tipoloji ortaya çıkıyor.

Öte yandan yeni bir tarih kurgusu inşa edilerek adeta gelecek üzerinde teknoloji mitosu üretilerek ilerlemeci tarih algısının öne çıkarılması da başka bir önemli sapma. Tarihi ilerlemeci düz çizgide algılayan, bilgi ve hakikati maddi tezahürlere hasreden, hikmet, irfan boyutunu dışlayıcı pozitivist bir resim ortaya çıkıyor.

Gürani ya da Akşemseddin tipolojisinde, mühendislik, ya da pozitif bilimler anlamındaki donanımdan çok (onlarla birlikte) hikmetin, edebin, ahlakın, bilgeliğin öne çıktığı değer temelli bir hiyerarşiye vurgu yapılır. Tanıtım filmi, tüm bunları bir dokunuşla yerle bir eden, geçmişi adeta alıklaştıran bir mesaj yüklü. Yeni insan tipi ve teknolojik harikalar diyarı resmediliyor...

28 Şubatta "İşte çağdaş Türkiye..." diyen Demirel'e neden kızmıştı muhafazakar kitle, merak ediyorum.

Reklam reklamdan ibaret değildir. Reklam bir ideolojidir. Reklam aynı zamanda piyasadır. Molla Gürani'ye karşı Google hazretlerini ikame eden bir hakikat kavrayışı, hakikatle kurulan ilişki biçimidir.

19.05.2012 Yeni Şafak