AKİF EMRE'DEN: İRAN DÜNYA SİSTEMİ İLE BARIŞIYOR MU?

İran Cumhurbaşkanı Ruhani'nin New York'u terk etmek üzere havaalanına giderken Obama ile yaptığı telefon konuşması muhtevasından çok temsil ettiği sembolizm bakımından daha uzun süre konuşulmayı hak ediyor.

Devrimden bu yana İranlı bir liderin ilk defa bir Amerikan başkanı ile doğrudan temas kurmasını, yani bir bakıma 'büyük şeytanı' tanımış olmasını, İran'ın dünya sistemine geri dönmesi, ülkede radikal dönüşümün başladığı şeklinde okuyanlar oalbilir. Ancak bu tür büyük beklenti ve tanımlamalara girmeden önce, Ruhani öncesi İran'daki reform dönemlerini gözden geçirmek gerekir.

Post-Humeyni döneminin en belirgin ismi şüphesiz Haşimi Rafsancani ve en önemli kopuş da onun cumhurbaşkanlığı dönemi oldu. Humeyni'nin ölümüyle birlikte İran İslam Devriminin ilkelerinin önemli ölçüde reforme edildiği bir sürece girildi. Devrim ilkelerinin ulusallaştırıldığı, önemli iddialarından yine devrim adına vazgeçilmesi söz konusu. Siyaset bilimi diliyle ifade edecek olursak, evrensellik iddiasındaki devrimin ulusallaşması ve İran'ın ulusal çıkarlarını gözeten bir ulus-devlete dönüşmesi Rafsancani döneminde kurumsallaşmıştır. Kişisel özelliği olarak pragmatizmiyle öne çıkan Rafsancani'nin Irak savaşı sonrasında devrimin uluslararası sistem içinde kimi iddialarını geri çekerek bir tür iç restorasyonla uğraşmasının zihnî arka planını hazırladığı söylenebilir.

Yazının devamı için: http://yenisafak.com.tr/yazarlar/AkifEmre/iran-dunya-sistemi-ile-barisiyor-mu/39954