AKİF EMRE'DEN: POST-SYKES PİCOT MODELİ Mİ?

Sykes-Picot sınırları kanla çizilmemişti. Osmanlı Çanakkale'den Filistin'e, Basra'ya, Kafkaslara kadar her cephede dökülen kanla yıkıldı. Yerine kurulan Ortadoğu denklemi bu yıkımın bakiyesiydi. Ama hiç bedel ödemeden çizilen sınırlarda yeni devletçikler yükseldi. Irak'la Suriye'nin ayrı devlet olmasını gerektirecek ne tarihi ne de siyasi gerekçe vardı.

Sykes-Picot sonrası ortaya çıkan haritalar tümüyle emperyal heveslerin, bölgenin kültürel, tarihsel genleriyle oynayarak çizilmişti. Bu durum soğuk savaş sonrasında stratejik paylaşıma dönüştü. Mevcut sınırlar üzerinden yeni dengeler kuruldu. Britanya'nın emperyal misyonunu devralan Amerika ve rakibi olarak Sovyetler arasında bir soğuk savaş dengesi kuruldu.

Doğu ve batı kamplaşmasının gergin kutuplaşmasına rağmen siyasal sınırlar hemen hemen değişmedi; bir bakıma Sykes-Picot mirası devam etti. Aynı dil ve dine mensup büyük çoğunluk ayrı ulus devletlerin vatandaşları olarak yakalarında iğreti duran yeni ulus kimlikleri edindiler. Ve böylece soğuk savaş sonuna kadar geldiler. Türkiye zaten başka bir dünyaya yelken açıp, Ortadoğu ile arasına duvar örmüştü. Araplar da yapay sınırlarla devletçilik oyunlarını sürdürdüler. Tek reel sınır vardı o da petrol borularının geçtiği güzergâh.

Tüm bu girizgâhı yapmamın sebebi Ortadoğu'nun bunca ayrışmaya rağmen etnik ve sekter parçalanmaya direniyor oluşu… Bu durum oluşturulmak istenen Post -Sykes Picot dengeleri önünde hala engel. Gerek küresel dengeler gerekse bölgeye yönelik büyük rekabetler yeni stratejilerin, yeni aktörlerin devreye girdiğini gösteriyor.

Devamı için: http://www.dunyabulteni.net/yazar/akif-emre/20389/post-sykes-picot-modeli-mi