ALİ BAL; TOKAT EDEBİYATININ YARISI

Tokat balı. Tokat’ın balı. Tokatlı bal.

Ballı metinlerin kalemi.

Şehirler benim zihnimde yazar dostlarımla kaimdir. Van Müştehir Karakaya’dır mesela, Edirne Sedat Sayın, Ordu Selçuk Küpçük’tür örneğin, Eskişehir Mustafa Özçelik. Benin için birçok şehrimiz böyledir.

Tokat deyince de hiç düşünmeden, hemencecik söyleyeyim, Ali Bal aklıma geliyor.

Zihnim nedense birden Ali Bal canlanıyor.

Tokat’a dair kültür-sanat projelerinde, programlarında hep Ali Bal’ın heyecanına, gayretine şahit oldum. Birçok etkinliğin düşüneni, uygulayanı, sürdüreni  oldu, biliyoruz. Tabiî ki  bu arada Ali Bal’ı, sevgili Mustafa Uçurum ile yan yana, omuz omuza, kol kola gördük. Arkadaş, yoldaş, babaannemin deyimiyle ayaktaş. Bütün bir Türkiye böyle gördü, böyle bildi, böyle anladı onları. Ne güzel!

Ali Bal, şairlerin-yazarların sesine zemindir sahne sahne. Tokat âşığıdır elbette. Onun kalbi Külebi Külebi, Ak zambak  Ak zambak, yazma yazma.

Bilmem yanılıyor muyum? Yanılabilirim. Yanılmak bana mahsus. Eyvallah.

Benimki aynadaki yansı. Yansımaları. Gölgeleri.

Gölge gölge, imge imge, öykü öykü, bir güzel adam o. Özgün.

Severim kendisini. Severiz. Tüm Türkiye sever. Tokat, dostlarımızla  güzel. Ve zengin.

Ali benim için van’mendir. Gavurcasıyla oneman. (Siz bunu birinci adam olarak anladınız, değil mi? Çok haklısınız. O manaya da geliyor zaten.) Kazın ayağı öyle değil; Van’da kardeşim o benim. Van’da karşılaşmıştık. İkimiz de proje canavarı Van Valisi Ozan Balcı’nın iki önemli projesinin koordinatörüydük. (İki yılda 504 projeyi hayata geçiren bir enerji küpü ve hizmet âşığı validen söz ediyoruz.) Van Gölü kıyısında, kucaklaştık. İlk yüz yüze-ruberu karşılaşmamızdı hatırladığım. Ama kırk yıldır görüşememiş ağabey-kardeş olarak sarıldık birbirimize.

Ne güzel bir gündü. Bal gibi bir sohbetti. Sözler bal, gözler bal, özler bal. 

O kitap kitap, kitaplık kitaplık, kütüphane kütüphane Van kesilmişti. Ben lise lise, üniversite üniversite, öğrenci öğrenciVan’dım. Van’daydık. Vanlı idik. Vancı idik. Lebalep Van’dık. Lebalep Türkçe, lebalep Türkiye’ydik. Dostça kardeşçe yazarca.

Birinci sınıf organizatör, birinci sınıf kalem, birinci sınıf kelâm olduğuna tanık oldum Ali Bal’ın. İki dünyada da şahitlik ederim. Daima.

Şairdir. İyi şair. Şiiri, şairleri sever. Hemşerisi Külebihayranıdır. Külebici Ali dense yeridir. Cumhuriyet şiirinde Tokat’ın sesi olan Cahit Külebi adına, on küsur yıldır düzenli anma programı yapması ne büyük bir vefa ve kadirşinaslıktır. Zile zile. Dize dize. Helal sana be Ali!

Külebi’nin ardından Arif Nihat, Necip Fazıl, Sezai Karakoç’tan beslenmiştir. Dünle bugünü dizelerinde kaynaştırmış kalemdir o.

Vefa adamıdır. Türk edebiyatına damga vurmuş büyüklere vefa geceleri düzenlemektedir. Ne güzel şeydir vefa. 130.000 kelimelik Türkçe Sözlüğün tek başına üçte biri olan bir kavramdır, o.

Şiiri, kalplerin şarkısı olarak görüyor. Yunus’u içselleştirmeden şair olunamaz! Yunus demek, Türkçe demektir, sözü de onun. Katılmamak mümkün değil.

Yakınları ne der,  bir şair için. Merak ederim hep. Mustafa Uçurum onun hakkında, benim için Ali, dost, arkadaş ve yoldaş, diyor.

Birinci sınıf adamdır demiştik. Türkiye’nin birinci takımının taraftarıdır da. Yani Galatasaraylı. Tıpkı oğlu Ali Kerem gibi. Tıpkı ayaktaşı Uçurum gibi. Tıpkı bu satırların yazarı gibi. Ne de olsa akıllı ve ileri görüşlü adam.

Saraylı adam. Sulusaraylı hem de. Türkiye’nin en eski yerleşimlerinden Sebastipolis’te yani Sulusaray’da doğdu, büyüdü ve serpildi. Şimdilerde kelime kelime, satır satır, mısra mısra, cümle cümle, organizasyon organizasyon saraylar inşa ediyor bizim Ali. Yeni olduğu kadar eski adamdır, eskinin de adamıdır. Bir gün Ali’yi Sulusaray’a belediye başkanı görürseniz hiç şaşırmayın. Bal gibi de üstesinden gelecektir. İnanıyorum. İnanıyoruz.

Müthiş bir çevresi vardır. Her şairi, yazarı, akademisyeni bilir. Avucunun içi gibi hatta. Kimin doktorası hangi alandan, kimin tezi nedir, kimin makalesi nerede hangi temalı; akademiyanın hafızasıdır dense abartı olmaz.

Artık ellisine merdiven dayayan Ali kardeşimiz birçok şeyi başardı. Şiir, hikâye, deneme, köşe yazarlığı, onlarca ulusal organizasyon, yüzlerce başarılı etkinlik. Zannımca içinde bir ukde kaldı: Akademisyenlik. Olmadı olamadı. Ah ki ah! Sevgili Ali, öyle garip bir ülkede yaşıyoruz ki Türk edebiyatı alanında doktora yapabilmek için iyi düzeyde Türkçe bilmenin değil iyi derecede İngilizce bilmenin şart olduğu dönemlerden geçiyoruz. Adeta müstemleke akıllar hâkim. (Not, İngilizce düşmanı değilim. Oğlum İngilizce metin tercümeleri yapıyor, kızım Boğaziçi mezunu, damadım Boğaziçi’nde doktorasını yeni tamamladı, iki de İngilizce çeviri kitabı var.) Derdim yabancı dil düşmanlığı değil; İngilizce fetişizmine karşıyım. Daha gençsin Ali, sabırlı olasın. Bir gün Türkiye’de Türkçe hâkim, öz vatanında garip kalan ana dilimiz, İngilizceden daha değerli olacaktır. Sen de yürüyerek profesör olacaksın. Olacak bu. Olacak bunlar. Ben görmesem de siz göreceksiniz.

Ali Bal benim için İngilizcesiz edebiyat doktorudur. Ne doktoru, doçenti doçenti. 

Milat’ta yerli yerinde köşe yazıları yazıyor. Ödüldaşız; 2022 ESKADER Edebiyat Ödüllerinde o yılın köşe yazarı ödülüne lâyık görüldü, bendeniz yılın portre yazarı ödülüne. Hakkıdır. Yerden göğe.

Eskitme hüzünler taşıyor, Ali yüzünde. Soğudu ellerimiz / Evlerimiz, diyor. Bir yetimin gözyaşlarını sürsem yarama / Merhem olur bilirim, der bize bir dizesinde, Terütaze benizler solar/ Kül rengine boyanır şehirler ve denizler, der bir başka dizesinde, Gazzeli yetimler için.

Her şair bir dizeden ibaretse eğer, Ali Bal benim için, Cennette yemek var diyen Suriyeli yetimin / Kalbimizi vuran o sözlerinden sözlerinden, dizesidir.

Ali Bal, Tokat edebiyatının yarısı.

Yarım Tokat.

Ballı Tokat. Tokat’ın balı o.

Tokat balı Ali. Daha ne olsun.