ALİ HAYDAR HAKSAL: SÖZÜN AĞIRLIĞI

Sözcüklerin daraldığı, insanların artık sözcüklerle değil, simgeler ve kimi davranışlarla kendilerini ifade ettikleri günümüzde sıradanlık oldukça yaygındır. Bunlarda çoğunlukla bir anlam ve anlamın ağırlığı aranmaz. Bir durumu kestirme ile öylesine ifade edilmiş olur. Hemen bütün kalıp simgeler benzerdir ve hiçbir değeri yoktur. Örneğin bir öfke ya da gülücük simgesi aynı tonda ve biçimde aktarılır. Hemen her paylaşımın farklılığı ve bir özelliği yoktur. Zaten bunlar söz değil, şekildir. Yazılıdır ama özel bir durum da değildir.

İnsanlar konuşurlarken durumları, psikolojileri, ses tonları sözcüklere yansır. Her “evet” aynı “evet” değildir. Hayır da öyledir. Zorunluluk, gerilim, sıradanlık ses tonuna yansır. Bunlar ifade edilişle ilgili durumlardır. İnsanların bu bağlamda düşünmeye, sözlerine ağırlık kazandırmaya dönük bir yönelimleri ve çabaları olmuyor. İfade edilen sözcüklerle kurulan bir cümlenin de sahibinden sahibine farklılık içerir. Bir eylem belirtilirken kişinin ruh hâli, muhatabı ya da ortamı da belirleyen anlatışlar yansır.

İnsan sayısınca sözler havada uçuşuyor. Bunların çok azı yazıya dönüşebiliyor. Yazı kayda nesneler üzerinde kayda geçilenidir. Kayda geçmeyen uzamın boşluğuna salınan sözler ise görünürde uçup gidiyor. Kayda geçmediğinden belli bir durum söz konusu olmuyor.

İnsan bu kadar çok mu boşluğa konuşuyor. Eylemi olan konuşmalarının bir karşılığı yok mudur, var ise nerededir? Her insan teki sözlerinden sorumlu değil midir, olmayacak mı?

İnsana insan olarak baktığımızda her adımının, her eyleminin karşılıksız olmaması gerekir. Sözlerin ille de kayda geçmesine gerek yoktur, olmayabilir.