BÜYÜK TÜRKÇE, SAFAHÂT TÜRKÇESİ

Zengin, hâtıralı ve mûsikîli büyük Türkçemizi yeniden tedâvüle sokmak, yeni nesilleri hem kendi mâzîsine bağlamak ve hem bu büyük imkândan istifâde ettirmek için bir ders teklîfinde bulunmuştum: Kelime Hazînemiz.

 Bu derste İstiklâl Marşı şâirimiz Mehmed Âkif Ersoy’un Safahât adlı eserinin kelime hazînesi ilkokuldan başlanarak lise sonuna kadar zordan kolaya, henüz unutulmamıştan özellikle unutturulan kelimelere doğru iyi bir plânlama ile yeni nesillere kazandırılsın demiştik. Öyle ki, lise mezûnu her gencimiz Safahât’ta parmağınızı koyduğunuz her kelimenin mânâsını bilsin ve gerektiği takdîrde de günlük hayâtında kullansın. Bilinen kelime mutlakâ bir şekilde kullanılacak demektir zâten. 

Mehmed Âkif deyince, Safahât deyince çağlar öncesi bir şahsiyetten ve eserden bahsetmişiz gibi tepki vereceklerin olduğunu biliyoruz. Ama öyle değil. Mehmed Âkif halktan kopuk bir insan değildi. İstanbul’un en fakîr semtlerini, oralarda yaşanan hayâtı ve bu hayât içinde akan dili çok iyi bilir ve arûz vezninin zorluğuna rağmen, bu zorluğu ortadan kaldıran kaabiliyeti ile bu Türkçeyi çok başarılı bir şekilde eserlerinde kullanırdı. Dolayısıyla onun ilkokuldan lise sona kadar rahatlıkla okutulabilecek şiirleri vardır. Arada o günlerin esintisi olan, bugün unutturulmuş kelimeler de vardır ama azdır. Bunları da öğrettiğimiz zaman yeni nesiller için bile apaydınlık bir dille muhâtap oluruz. Bugün Mehmed Âkif’in bir şiirini misâl vermek istiyorum. Şiir içindeki “unutturulmuş” kelimelerin olduğu kısımları atlayıp sanki bugün söylenmiş gibi sâde olan kısımlarını göstereceğim. Okununca Safahat’ın ilkokuldan lise sona kadar okutulabilmesinin ve kelime hazinesinin yeni nesillere kazandırılmasının boş bir hayâl olmadığı anlaşılacaktır ümidindeyim.

Devamı: https://www.yeniakit.com.tr/yazarlar/ahmet-talib-celen/buyuk-turkce-safahat-turkcesi-42490.html