D. MEHMET DOĞAN: KATLEDİLEN MÜSLÜMANLARIN TRAJEDİSİ GÖRMEZDEN GELİNDİ!

2012 yılı Osmanlı Devleti’nin Rumeli topraklarının neredeyse tamamını yitirdiği Balkan Savaşları faciasının 100.yılı. 1912 yılı Ekim ayında başlayan ve 1913 Mayıs ayına kadar devam eden ve toplumsal hafızada, siyasette, uluslararası ilişkilerde ciddi kırılmalar meydana getiren Balkan Savaşlarının 100.yılı vesilesiyle Türkiye Yazarlar Birliği bir faaliyet dizisi gerçekleştiriyor. Söz konusu faaliyet dizisini ilk ayağı olarak Türkiye Yazarlar Birliği’nin hakemli dil,edebiyat ve sosyal bilimler dergisi olan TYB Akademi Eylül sayısını, Balkan Savaşlarının bugüne kadar üzerinde durulmamış bir boyutuna büyük göçe ve muhaceret edebiyatına ayırmıştı. Söz konusu faaliyet dizisinin ikinci ayağı olan Balkan Savaşlarının Ardından Büyük Göç ve Muhaceret Paneli TYB İstanbul Şubesi’nde gerçekleştirildi.

Toplantı Türkiye Yazarlar Birliği, T.C. Başbakanlık Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Dairesi Başkanlığı ve Bayrampaşa Belediyesi ortaklığıyla gerçekleştirildi.

Panel, toplantıya evsahipliği yapan TYB İstanbul Şubesi Başkanı Mahmut Bıyıklı’nın toplantının muhtevasına ve amacına yönelik yaptığı kısa bir bilgilendirme konuşmasıyla başladı. Ardından kürsüye davet edilen TYB Vakfı Başkanı ve TYB Şeref Başkanı D. Mehmet Doğan, TYB olarak Balkan Savaşlarının 100.yılına yönelik bir faaliyet dizisi gerçekleştirdiklerini, esas büyük toplantının daha kapsayıcı ve genel başlıklar altında Osmanlı’nın Balkanlar’dan çekilişinin 20.yy sonunda müşahhas göstergesi olarak beliren Bosna-Hersek’te gerçekleştirileceğini hatırlattı ve bunun bir ayağını da Balkan kökenli vatandaşların çok yoğun biçimde yaşadığı İstanbul’da gerçekleştirilmesinin ayrıca önemli olduğunun altını çizdi. Balkan Savaşlarının sadece siyasi açıdan değil, toplumsal yapı açısından da çok büyük etkiler doğurduğunu, Balkanlardan Anadoluya göçmek zorunda bırakılan ya da katledilen Müslümanların trajedisinin hem Osmanlı hem de Cumhuriyet’in kurucu kadroları tarafından çokça dillendirilmediğini, adeta görmezden gelindiğini ifade eden Doğan, bu durumun Balkan Savaşları’nın öneminin anlaşılmasında ve anlatılmasında menfi bir tesir oluşturduğunu söyledi. Özellikle 1915 olaylarının 100.yılı dolayısıyla süratlenen Ermeni lobisinin faaliyetlerinin önünün ancak Balkan Savaşları’nda yaşanan trajedilerin, katliamların dünyaya anlatılarak alınabileceğini iddia eden Doğan, bugüne kadar bu yönde ciddi bir girişim yapılmamış olmasının üzüntü verici olduğunu hatırlattı. Kesinlikle 1915 Olaylarına yönelik bir alternatif arayışı içerisinde olmadıklarını da hatırlatan Doğan, yapılacak çalışmaların bir karşılaştırma imkanı yaratacağından ve 1915 Olaylarının muhtevasına ilişkin yapılan dezenformasyonun böylelikle daha iyi anlaşılacağından bahsetti.

D. Mehmed Doğan’dan sonra söz alan Rumeli Balkan Dernekleri Federasyonu Başkanı Ayhan Bölükbaşı söz aldı. Konuşmasına Osmanlı Devleti’nin Balkan Savaşları neticesinde sadece toprak değil bir memleket kaybettiği şeklindeki tespitiyle başlayan Bölükbaşı, bugün Balkanlara yönelik ilginin azlığından şikayet etti. Balkanlarda çok sayıda Osmanlı eserinin çeşitli sistematik tahribat politikalarına rağmen hâlâ varlığını sürdürdüğünü de belirten Bölükbaşı, Balkan Savaşlarının ve savaş sırasında yaşanan trajedi ve katliamların hem Türk toplumuna hem de dünya kamuoyuna çok daha iyi anlatılması gerektiğinden söz etti. Bu çerçevede Bursa Büyükşehir Belediyesi ile ortaklaşa bir sempozyum gerçekleştireceklerini de hatırlatan Bölükbaşı TYB’nin bu konuya gösterdiği duyarlılığın takdire şayan olduğunun altını çizdi.

Selamlama konuşmalarının ardından toplantıya geçildi. İlk oturumda Balkan Savaşları’nın yayın dünyasındaki yansımaları konuşuldu. Asım Öz Necati Cumalı’nın Makedonya 1900 ve Viranbağları isimli eserlerinde Balkan Savaşları üzerine bazı dikkatler üzerine konuşurken Hamdi Akyol Balkan Savaşları’nı anlayabilmek için okunabilecek bazı kitaplardan ve Balkan Savaşları’nın 100.yılı dolayısıyla yapılan yayınların azlığından ve yetersizliğinden bahsettiği bir konuşma yaptı. Selma Günaydın ise Osmanlı basınında Balkan Savaşlarının nasıl yansıtıldığına yönelik ilgi çekici bir sunum yaptı. Toplantının ikinci oturumunda ise Balkanlar üzerine çalışmaları ile tanınan Yıldırım H. Ağanoğlu, İskender Özsoy ve Halil Delice Balkan Savaşlarının toplumsal yapı üzerindeki etkileri üzerine konuşma yaptılar.

Katılımcıların soru ve katkılarının alınmasıyla sona eren toplantı sonrasında Saraybosna’daki sempozyumla eş zamanlı olarak açılacak olan Osmanlı Basınında Balkan Savaşları başlıklı sergiden seçmelerin yer aldığı mini-sergi toplantıyı takip edenler tarafından merakla incelendi.