DİVAN ŞİİRİNDE RAMAZAN VE RAMAZANİYYELER

Zengin Türk edebiyatı İslâmiyet'ten önceki dönemlerden, yani sözlü dönemden itibaren başlar. Bununla beraber ilk yazılı metinler olarak kabul edilen Göktürk Abideleri'yle de yazılı edebiyatımızı başlatırız. Bunu İslâmiyet'in etkisindeki Türk edebiyatı takip eder. Bu dönem de kendi içinde divan ve halk edebiyatı diye ikiye ayrılır. İslâmî dönemin en mühim edebî mahsulleri divan edebiyatına aittir. Osmanlıyla yaşıt olan divan edebiyatı 13. yüzyılda başlar, Osmanlının yıkılışına, yani Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşuna kadar devam eder.

Divan edebiyatı şiir ve nesir olmak üzere iki koldan gelişmiş olsa da divan nesri, divan şiirine nazaran çok daha geri ve sönüktür. Tabir caizse divan edebiyatı bir şiir edebiyatıdır. Bu edebiyatta Hoca Dehhânî'den Şeyh Galip'e kadar yüzlerce şair gelmiş geçmiştir. Bu edebiyat Fuzûlî, Bâkî, Nâbî, Nef'i ve Nedim gibi büyük edebî şahsiyetler yetiştirmiştir. Gazelden kasideye, şarkıdan tuyuğa, rubaiden murabbaya kadar birçok nazım şekli denenmiştir.

İslâm medeniyeti dairesinde gelişen ve yüksek zümreye hitap eden divan edebiyatı daha çok bireysel konuları işlese de kendini toplumdan tamamen soyutlamamıştır. Özellikle mesnevilerde didaktik konulara yer verilmiştir. Konu çerçevesi "aşk, kadın, tabiat ve şarap" olarak sınırlandırılmaya çalışılsa da milletin inançlarını teşkil eden İslâmiyet'le ilgili birçok konu da bu edebiyatın ilgi sahasına girmiştir. Bu konulardan biri de Ramazan ve oruçtur.

Ramazan ayı ve oruç, Müslüman Türkler için çok kıymetli dinî kavramlar olduğu için bunlar hayatın içinde ayrı bir yer ve kıymet kesbetmişlerdir. Ramazan, bunun tezahürü olarak edebiyatta, özellikle de şiir sahasında kendine önemli ve geniş bir yer bulmuştur.

Devamı: https://www.dunyabizim.com/divan-siirinde-ramazan-ve-ramazaniyyeler-makale,2219.html