ELEŞTİRİNİN ELEŞTİRİSİ VE GÜZEL HATA ŞİİRİNİN ANLAMINA GİRİŞ

Eleştiri türünün halihazır durumundan geriye doğru bakınca, temelinin yansıtma kuralı olduğu ve buna bağlı olarak gelişen diğer eleştiri anlayışlarının (tarihsel, sosyolojik, marksist vb.) bir sanat olayının nedenleri üzerine yoğunlaştığını öncül cümle olarak kuralım. Bu öncül cümle, söz edilen eleştiri geleneğinin, eserin anlamını eserin dışında araması gerçeğini dile getirmek içindir. Edebi eserin bizatihi kendisinin bahse konu olması, söz edilen eleştiri geleneğinin itiyadı olan "eserin dışındaki şartları" anlatma, "o şartları betimleme" vb anlayış, metne estetik bir değer olarak yaklaş-a-mama, metni gör-e-meme gibi zafiyetlerden kaynaklanır.

Yansıtma'dan uçlanan eleştiri ekolleri, eser yerine eserin dışını esas alır. Gökhan Reyhanoğulları şu tespiti yapmaktadır: "… eseri, toplumsal bağlam içinde anlamlandırma yoluna gitmişlerdir." (Reyhanoğulları, 2021) Yansıtma kuramı ve bağlı eleştiri ekollerinin anlayışının, kabaca, eserin yazıldığı dönemin gerçekliklerinin sanatçıya tazyiki ve etkisiyle eserin yazıldığı / yazdırıldığı gibi bir açıklamasının olduğunu da belirtelim. Yine kabaca 2021 / 2022 yıllarında yansıtma kuramına göre ülkemizdeki yayınlanan bütün şiirlerin / hikayelerin salgın ve ekonomik sıkıntılarla ilgisi olması gerekir ki bu muhaldir.

Devamı: https://www.kitaphaber.com.tr/elestirinin-elestirisi-ve-guzel-hata-siirinin-anlamina-giris-k4949.html