İSVEÇ'TE İSLAMİ ÇALIŞMALAR VE ASHK DAHLÉN'İN KATKISI

İsveç’in, gelenekselci okulun gerçekten serpilip yeşerdiği tek İskandinav ülkesi olduğu rahatlıkla söylenebilir. Daha önceki yazılarımızda bu ekole dâhil İsveçlilerden bahis eylemiştik; örneğin proto-gelenekselci sayılabilecek Ivan Aguéli (proto dedik zira kendisi gelenekselci okul daha tamamen yerleşmeden yaşamış idi), Kurt Almqvist ve Tage Lindbom bunların başında geliyordu. Lakin bu isimlerin hiç birisi artık hayatta değildir.

Yukarıda zikredilen isimlerin ardından gelenekselci okulun günümüz İsveç’indeki etkinliğinin kim ya da kimler üzerinden devam ettiği sorulacak olursa, cevap olarak 1970’lerde doğmuş iki ismi zikredebilirim: Ashk Dahlén ve Mohamed Omar. Bu yazıda sizlere Ashk Dahlén’den bahsedelim istiyoruz.

Ashk Dahlén kimdir?

1972 Tahran doğumlu Ashk Peter Dahlén, İranlı-İsveçli bir dilbilimci ve tercümandır. Halihazırda Uppsala Üniversitesi’nde İran dili alanında doçent unvanına sahiptir. Çalışma alanları, Fars edebiyatı, İran’ın dini tarihi ve felsefedir.

Dahlén’i, soyadından da anlaşılacağı üzere yarı İsveçli yapan şey, onun 1973 yılında yani henüz 1 yaşındayken evlatlık alınarak İsveç’e getirilmesidir.

Stockholm’de dragoman çevirileri yapan Dahlén, “Yeni Başlayanlar için Farsça” (Persiska för nubörjare), “Modern Farsça Gramatik” (Modern persisk grammatik) isimli kitaplarla ilgililerin Farsça öğrenmesi hususunda yardımcı olmaktadır.

Bir parantez: Dragoman ve Johannes Kolmodin

Yeri gelmişken kısaca dragoman kavramından bahsetmek isteriz. Dragoman, Türkçe, Arapça ve Farsça konuşulan ülkelerde, Orta Doğru ve Avrupa elçilikleri, konsolosluklarda tercümanlık yapan kişidir. 1800’lü yılların sonlarından itibaren elçilikler İstanbul’da kendi dragomanlarını bulundurmaya başladılar. İsveç’in İstanbul’daki son dragomanı Johannes Kolmodin (1884-1933) idi. Elisabeth Özdalga, bu son dragoman hakkında şu eseri kaleme almıştır: The Last Dragoman: The Swedish Orientalist Johannes Kolmodin as Scholar, Activist and Diplomat (Son Dragoman: Bir Bilgin, Aktivist ve Diplomat olarak İsveçli Oryantalist Johannes Kolmodin).

Misyoner olarak çalışan babasıyla Etiyopya’da 2 sene kalan Kolmodin, Türkçe öğrenmeye burada başlamıştır. Etiyopya’dan sonra arşiv çalışmaları için bir süre İstanbul’da bulunan Kolmodin, 1917’de tekrar bu şehre döner. Amacı, 12. Karl’ı araştırmak üzere doküman toplamaktır. Tarihi çalışmaları için Ahmet Refik ile işbirliği de yapan Kolmodin’in Türkiye’deki alfabe inkılabı sırasında alfabeye ö harfinin alınması hususunda (çünkü bu harf İsveççe’de bulunmaktadır) etkili olduğuna dair rivayetler vardır.

Devamı için: http://www.dunyabizim.com/Manset/23147/isvecte-islami-calismalar-ve-ashk-dahlnin-katkisi.html