KÖYLÜ ŞAİR BİZİM KÜLLİYE'DE

Ruh kulaklarına seslenen bir hakikat

Derginin yazarlarından Ziya Avşar ise; "Tasavvufi metinler için en büyük yanılgı, kelimeleri sadece sözlük anlamlarıyla sınırlı sanarak, yorumu bu zan üzerine oturtmaktır. Oysa bu metinlerde kelimeler, "zaruret icabı" başvurulan birer araçtır. Mutasavvıflar kelimeyi, mana abıhayatının içine aktığı iğreti bir kap olarak görürler. Dolayısıyla bu metinlerdeki kelime kabını, mana abı ile aynileşmiş görmek, mananın gerçek mahiyetini görmemektir.

Bir yüce mana yahut sırrın, veliyle temasa geçme biçiminin muhtelif yolları vardır. Hak dostları, gönüllerine doğan bir manayı tutmak, hatırlarına hücum eden bir sırrı dizginlemek, ruh kulaklarına seslenen bir hakikat sesini çözmek, perdeden sıyrılmış bakışları önünde zuhur eden bir tecelliyi surete büründürmek için kelimeleri bir araç olarak kullanırlar. Bu itibarla bu dil, tasavvufi metinleri bir dil olayı olarak görme, ucuzluk ve acizliğine düşenlere karşı manen dil çıkararak tepki verir. " diyerek Yunus Emre'nin kullandığı dili okuyucusuna aktarıyor.

Yunus Emre köylüdür

A. Vahap Akbaş Yunus Emre'nin köylülüğüne dikkat çekerek şu ifadeleri kullanıyor: "Yunus Emre'nin köy çevresinde yaşadığı genel bir kanaattir. Mehmet Kaplan, geleneğe ve bazı belgelere dayanarak, onun şehirde okumuş olmakla beraber menşe itibarıyla köylü olduğuna inanır. Yunus'un nereli olduğundan çok, çıktığı sosyal çevre ve tabakayı önemser.

Anadolu'da Yunus'a izafe edilen mezarların çoğunun köyde olmasını da onun ekincilikle uğraşılan bir çevrede doğup yaşadığına kanıt olarak gösterir. Yunus'un şiirlerinde ortaya koyduğu hayat görüşü ve insan telakkisinin, köylünün sosyal durumuyla örtüştüğünü göstermek için onları göçebe edebiyatıyla karşılaştırır ve nebati unsurlar bakımından etraflıca inceler.

Kaplan Hoca bu karşılaştırmadan şu hükmü çıkarır: "Atlı göçebe medeniyetine ait eserlerde hayvanlar nasıl beşerî davranışları anlatan sembol vazifesi görmüşlerse, Yunus'un şiirlerinde de nebatlar aynı vazifeyi görürler. İki medeniyet sistemindeki sembol değişmesi, hayat karşısında alınan tavır ve insan telakkisindeki farklılığa tekabül eder."