M. SEYFETTİN EROL'DAN: “YENİ DOĞU” VE TÜRKİYE...

Yeni bir dünya arayışı şeklinde ortaya çıkan ve Amerikan hegemonyasına karşı tutumlarını “çok kutupluluk” söylemi adı altında dolaylı bir şekilde ifade eden bu örgütlerin iki ortak temel aktörü ise Rusya ve Çin. ŞİÖ’deki gözlemcilik statülüğü de göz önünde bulundurulduğunda BRICS’in de bir üyesi olan Hindistan bu ikilinin yanında yer alan bir diğer ortak olarak karşımıza çıkıyor. Dolayısıyla, karşımızda Avrasya’nın üç büyük gücünün oluşturduğu yeni bir troyka söz konusu.

Buna Latin Amerika’dan Brezilya ve Afrika kıtasından Güney Afrika’nın da dahil edilmesiyle birlikte, “Büyük Dünya Adası” ve Güney Amerika birlikteliğinden oluşan dinamik ve genç bir ittifak ortaya çıkıyor.

Öyle bir yapı ki, demografik olarak çöküş yaşayan Batı karşısında genç bir nüfusa ve güçlü bir reel ekonomiye sahip, dünya nüfusunun yarısını içerisinde barındıran, küresel ekonominin çeyreğine hükmeden, dünyanın en büyük yeraltı ve yerüstü zenginliklerine sahip binyılın meydan okuması...

Batı karşısında birlik anlayışının önemini kavramış farklı medeniyetlere, kültürlere, inançlara, değerlere, sistemlere sahip bu ülkelerin attığı adımlar, aynı zamanda batılı bir takım projelere, tezlere ve senaryolara da cevap niteliği taşıyor; en azından “medeniyetler çatışması” boyutuyla...

Nükleer teknolojiye sahip bu ülkeler, bulundukları kıtaların da en güçlüleri durumunda. Bölgesel güç statülerini küresel anlamda BM Güvenlik Konseyi’nde daimi üyelik ile pekiştirmek isteyen bu ülkeler (Brezilya, Güney Afrika ve Hindistan), son dönemde silahlanmaya ayırdıkları bütçeleriyle de dikkatleri çekiyor.

Nitekim, bu durumun farkında olan Güney Afrika Devlet Başkanı Jacob Zuma, BRICS ülkelerinin Afrika’da düzenlediği bu ilk zirvede şu ifadeleri kullanıyor: “BRICS ülkeleri bugün artık görmezden gelinemez. Yüzyılları geride bırakan Afrika, bugün ilk kez tutkulu bir devletler grubunun bir parçası olmuştur.“

Gücün adres değiştirmeye başladığı bu yeni dönemde “Batı-Kuzey İttifakı” ise eski sömürgecilik anlayışına ve bir takım hastalıklı ideolojilerine, alışkanlıklarına yeniden sıkı sıkıya sarılmaya başlamış bulunmakta. Bu cenahtaki bir diğer önemli gelişme ise, Batı-Kuzey İttifakı içerisindeki ayrışmalar ve alttan alta yürütülen güç mücadelesi ya da “örtülü tarihsel hesaplaşma”...

Türkiye’ye gelince... Rusya ve Çin’in başını çektiği bu iki yapı, özellikle de ŞİÖ, Türkiye’nin Türk-İslam dünyası ağırlıklı manevra alanını daraltıcı bir gelişme olarak karşımıza çıkıyor. Türk dünyasını adım adım Rusya-Çin ikilisine kaptırmaya başlayan Türkiye, bir süre sonra Avrasya bazlı politikalarında sahada birlikte hareket edeceği aktör bulmakta zorluk çekme riskiyle karşı karşıya. Bu kapsamda Kafkasya ve Orta Asya’dan gelen sinyallerin çok daha ciddi bir şekilde değerlendirilmesi gerekiyor...

Dolayısıyla, “-cek, -cak”lara dayalı bir proaktif dış politika anlayışının geçer akçe olmadığı bu süreçte Türkiye yavaş yavaş bir başka ittifaka doğru itiliyor. “ABD-İngiltere-İsrail” üçlüsünün oluşturduğu bu ittifak, şu an için Türkiye açısından tek seçenekmiş gibi sunulmaya çalışılıyor. Daha önceleri, “çıkaramazsınız” denilen Doğu Akdeniz’deki İsrail gazının bir kurtarıcıymış gibi Türk kamuoyuna lanse edilmeye çalışılmasının altında da bu husus yatıyor olsa gerek...

Oysa, Türkiye çok daha farklı “Yeni Bir Dünya” sloganıyla yola çıkmıştı. Yeni Yalta sürecinde ittifaklardan birinin parçası değil, başlı başına bir merkez, “üçüncü yol” olmak niyetindeydi. Anlaşıldığı kadarıyla bu dünyalar ya da yollar konusunda bir kafa karışıklığı söz konusu...

04.04.2013 Milli Gazete