MEKÂN VE ANLAM: BİR CAMİYİ ANLAMAK

Yaşadığımız dünyada kıtalar, ülkeler, şehirler ve sokaklar dünya için birer mikro mekân olsa da bizler için makro mekân örnekliği sunar. Bizler bir mekâna bakarken hem tümden gelim hem de tüme varım yöntemiyle bakarken hep onu tanımlamaya ve anlamlandırmaya çalışırız. Yani mekâna bakarken aslında yine o mekânın içerisindeyiz ve tanımlamalarımız cüzi bir tarafta kalır. Külli bir bakış için mekândışılık gereklidir, bu da yaratılanlar için pek mümkün değildir. Bir balığın denizi bilmesi gibi, bizler de bu dünyayı biliyoruz fakat dışına çıkamıyoruz. Bu yüzden mekân tanımlamalarımız, mekânın dışına çıkamadığımız için hep mekânın bir yanına vurguyu taşımaktadır. Mekânın bir yanını, bir parçasını anlamaya, anlamlandırmaya çalışıyoruz. Bütüncül bakış için de parçalar üzerinden giderek, bütünü anlamaya çabamız, ondaki ahengi ve uyumu görmek içindir. Parçaların uyumu bütünlüğü ortaya koyduğu gibi, bütünü anlamak için de parçalara ihtiyacımız vardır. Bu bir nevi Mevlana'nın Mesnevi'de bahsettiği fil hikâyesine benzetmektedir. Işık olmayan bir odada bulunan ve hiç fil görmemiş birilerinin dokunarak fili anlaması istenilir. Filin kulağına dokunan başka bir şey görürken, bacağına dokunan başka, dişine dokunan başka, kuyruğuna dokunan başka, hortumuna dokunan başka bir fil tarifi verecektir. Oysa elinde bir lamba olan kişi o karanlık odaya girerse fili bütüncül bir bakış açısıyla görecektir.

Devamı: https://www.kitaphaber.com.tr/mekan-ve-anlam-bir-camiyi-anlamak-k5383.html