05 Kasım 2025
  • İstanbul16°C
  • Ankara5°C
  • İzmir15°C
  • Konya8°C
  • Sakarya11°C
  • Şanlıurfa16°C
  • Trabzon16°C
  • Gaziantep12°C

MUSTAFA ÖZCAN'DAN: GAZALİ VE HAŞHAŞİLER

Beşinci yüzyılın müceddidi olarak anılan Gazali’nin üç önemli yönü ve misyonuna temas etmek mümkündür.

Mustafa Özcan'dan: Gazali ve Haşhaşiler

*

Gazali’den sonra filozofları savunanlar çıktığı gibi batinileri de savunanlar çıkmış ve onların sahasını savunmuşlardır. Maalesef bu hususlarda serbest atışlar da yapılmıştır. Bunlardan birisini Gezi Parkı İmamı İhsan Eliaçık yapmıştır. Bağdat’tan veya dört yıl rektörlük yaptığı Nizamiye Medresesi’nden kaçışını vicdan azabına bağlamıştır. İhlâsın azlığı ve dinin dünyevi maksatlara alet edildiği ortamdan değil de güya Batiniler konusunda devlete alet oluğu için vicdan azabına dayanamamış ve kaçmış! Bu Gazali’ye, fikri bir suikasttır. Aynen Batinilerin geçmişte yaptıkları gibi. Güya Gazali tasavvufi nedenlerden ve içe çekilme ihtiyacından dolayı değil de Muztazhiri’nin ısmarladığı Fedaih el Batiniye gibi kitapları yazmasından dolayı vicdan azabına dayanamayarak Bağdat’ı terk ederek Şam ve Kudüs’e gitmiştir! Bunu bırakın bir ilim adamı hiçbir akil adam söyleyemez. Gazali sonraki kitaplarında ve Tus’a döndüğünde Fedaih ve diğer kitaplarının hilafına bir satır mı yazmıştır? Onlardan teberri mi etmiştir? Şam ve Kudüs boylarında yazmış olduğu İhya gibi kitaplar göstermektedir ki,  Bağdat’tan ayrılışı iç dünyasını imar içindir ve bu konuda tasavvuf erbabıyla istişare ettikten sonra hareket etmiştir. Hicri 484 yılında başladığı rektörlükte dört yıl kaldıktan sonra hacca gideceğini söyleyerek Bağdat’tan ayrılmış ve seyri sülûke yani manevi iç yolculuğuna başlamıştır. Hacca gideceğini söyleyerek ilmiye ve saltanat çevresinden izin alması kolay olmuştur. Bundan sonra şahsiyetini gizlemiş ve derin bir iç tecrübe yaşamıştır. 11 yıl sonra tekrar zuhur ettiğinde yeni bir Gazali olarak ikinci doğuşunu yaşamıştır.

*

Gazali’nin Batiniliğe veya Haşhaşilere getirmiş olduğu en temel itiraz onların dailer vasıtasıyla gizli bilgiye ve gizli imama çağırmalarıdır. Bu bir kandırmacadır ve gizli imam falan yoktur. Sadece safsata vardır. Ne On İkinci İmamların Muhammed Hasan Askerisi gerçek bir şahsiyettir ne de Haşhaşilerin çağırmış oldukları gizli imamlar gerçek şahsiyettir. Gazali gizli değil açık ve yegâne masum imamın Hazreti Peygamber olduğunu söylemiştir.  Bize bıraktığı miras da Kur’an ve sahih sünnetidir. Onu da Şeriatı nakzeden gizli tevillerle değil içtihat usulleriyle ve imali fikirle anlayabiliriz. Batiniler i’mal-i fikri kaldırmış ve onun yerine batini tevilleri sapmışlardır. Kuralsız tevillerle birlikte şeriat binasını yıkmak istemişlerdir. Bugün dünyada zengin bir topluluk olsalar da gittikçe eriyip gitmektedirler. Bu tayfa zenginlik ve iç dayanışmayla ayakta kalan bir topluluk olarak varlığını sürdürmektedir.  Oların gizli bilgi ve imamlarla ilgili algıları kendileriyle sınırlı kalmamış bilakis tortu olarak kimi başka fırka veya meşreplere de sinmiştir veya sirayet etmiştir.

24.01.2014 Milli Gazete

Yorumlar
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.