MUSTAFA UÇURUM: EYLÜL 2020 DERGİLERİNE GENEL BİR BAKIŞ-1

Hece Dergisi 285. sayısını Rasim Özdenören’in Simgesel Olanı Somutlaştırmak isimli yazısı ile açtı. Şiirin simgesel anlamından başlayan ve anlam yoğunluğunun imgelerle yoğunlaştığı bir dünyada aklın mantığına doğru çıkılacak yolculuğun işaretlerini sunuyor Özdenören:

“Türkçe’de simge (sembol) kelimesinin karşılığı olarak rumuz (remiz), delalet, işaret, im kelimeleri gösterilebilir. Belli bir kelime kullanılır ancak o kelime sözlükteki anlamı ile kayıtlı bırakılmaz. O anlam, kullanıldığı bağlama ilişkin olarak daha başka anlamlara da göndermede bulunur.

Her sembol, bir ölçüde ve aynı zamanda bir mecazdır da…

Mecazın içine belki kinaye, cinas, istiare vb. anlamları da dâhil edilebilir.

Bunların her birinin sembolik anlamları bulunuyor.

Örneğin birine: “Ne kadar da naziksin” denir, fakat onun kaba olduğu kastedilir: kinaye…

Veya Platon insanları bir mağarada oturuyormuş farz ederken mağara kelimesine içinde yaşadığımız dünya anlamını yükler: istiare…

Veya bir kelime cinas olarak kullanıldığında o aynı kelimenin olumlu anlamının arkasındaki gizli olumsuz anlam vurgulanmak istenir. Örneğin birini başkasıyla tanıştırırken: “Arkadaşımız bizim takımın direğidir” denildiğinde, yerine göre takım bu arkadaşımız sayesinde ayakta duruyor da denmiş olabilir, bu arkadaş kalasın tekidir de denmiş olabilir…”

“Son söz: Şiirin mantığı aklı aşar. Simgesel veya imgesel olan da zaten zihnin aklı aşan yanına hitap eder. Aklı aşanın akla uygun hale dönüştürülmesi onun anlamını daraltır, hatta bire indirger. Daha da kötüsü metnin şiiriyetini yok eder.”

Devamı: https://www.dunyabizim.com/eylul-2020-dergilerine-genel-bir-bakis-1-makale,1930.html