NASUHİ GÜNGÖR'DEN: YENİDEN BÖLGESEL VİZYON

Türkiye’nin de desteği ile siyasi sistemde kalmaya çalışan Sünni Araplar ise, seçimlerden sonra dağınık bir görüntü veriyorlar. Ayad Allavi’nin öncülüğündeki ittifakın Ankara tarafından desteklenmesi, yeni bir iktidarın ortaya çıkmasına yetmedi.

Tabloyu daha da ilginç kalan bir diğer gerçek, Sünni Arapların Şiilerle aralarındaki soğukluktan daha fazlasını Kürtlerle yaşıyor olması. Irak Kürtlerinin işgal sürecinde ABD ile yaptığı ittifakın, Sünni Araplarda biriktirdiği öfkeyi tahmin etmek zor değil. Sonuçta ABD’ye yakın olan Kürtlerle de, İran’a yakın Şiilerle de mesafeli olan Sünni Arapların, siyasi sistemde kendilerini yeniden etkin kılmaları çok kolay değil.

Beklentinin ne olduğunu yazının başında aktardığım ABD Savunma Bakanı ‘sızdırmış’ sayılır.‘Terörist saldırılar’ ve ‘Irak’ı bölmek isteyenler’ derken, Sünni Arapları sahaya çeken kıvılcımı ateşlemiş kendince.

Şiilerle ilgili sembolik bazı temasların dışında, Türkiye’nin bir etkinliğinden söz etmek abartılı olur. Irak Kürtleriyle son yıllarda gelişen iyi ilişkiler, henüz beklenen sonuçları üretmese de, Ankara’nın hanesindeki artılardan birisi.

Türkiye’nin Sünni Arapları, sistemde tutmak için gösterdiği çabayı tümüyle karşılıksız saymak elbette haksızlık olur. Ancak seçimlerden sonraki dağınıklık ve ittifak arayışlarının çeşitlenmesi, Ankara’nın bu alandaki beklentilerini hayli geriye düşürdü.

Şimdi, Amerikan askerleri çekildikten sonra, Irak’ta özellikle Araplar ve Kürtler arasında bir gerilim ya da çatışma bekleyenler, dışarıdan bakınca haklı gerekçelere sahip. Böyle bir çatışmayı, ancak Türkiye’nin önleyebileceği yolundaki beklenti de, eskisi kadar güçlü olmasa da devam ediyor.

İç çekişmelerin girdabına yeniden girme sinyalleri veren Türkiye’nin, Irak başta olmak üzere bu gelişmeleri daha yakın ilgi alanında tutması elzem. Dengeler hızla değişiyor, bölgede ittifaklar yeniden şekilleniyor.

Geç kalmadan, yeniden bu alanda hamle yapmak, bölgesel iddia sahibi bir ülke için kaçınılmaz.