NECİP FAZIL’IN BİR ADAM YARATMAK ESERİ BAĞLAMINDA SANAT VE “İNSANIN YARATICILIĞI”

Aydınlanma süreciyle birlikte tüm değerler, kavramlar, olgular ve hatta tarih yeniden kurgulanır ve tanımlanırken şüphesiz ki bundan en çok etkilenenlerden biri de sanat kavramıdır. Hem kavramsal olarak hem de olgusal olarak yeniden îcat edilircesine tanımlanmış, kimi zaman geleneğin, kimi zaman da dinin yerine ikame edilmiştir. Her şeyi insanın deneyimi ve görüsüne indirgeyen Aydınlanma perspektifi numen-fenomen ayrımını mutlaklaştırıp gerçekliği fenomene indirgerken, onu da insanın imkânları ile sınırlamıştır. Dolayısıyla böyle bir bağlamda artık “Tanrı”ya gerçeklikler dünyasında yer yoktur. Gerçeklikler dünyası Tanrhttps://www.insaniyet.net/necip-fazilin-bir-adam-yaratmak-eseri-baglaminda-sanat-ve-insanin-yaraticiligi/ı veya tanrısal olanla açıklanamaz. Başka deyişle genel anlamda “Tanrının kovulması” dediğimiz bağlam, eşya ve hadiselerin artık müteâl olanla izah edilmemesidir. Ne vahiy ne nübüvvet ne de onlara bağlı dinî tasavvurlar eşya ve hadiseleri tevil ve tabir etmede bir kaynak olma hüviyetinden çıkmış; bunun yerine insanın aklı, imkânları temel belirleyici olmuştur. Bir bakıma Tanrı’nın yerine insan, vahyin yerine akıl, nübüvvetin yerine de deha veya sanatkâr, dinin yerine sanat, modern metafizik ve rasyonel ahlak geçmiştir. “Yaratan” artık Tanrı değil insandır. Deha ve sanatkâr bu süreçte “yaratan ve yaratıcı” insan olarak telakki edilmiştir. Bütün isimleri ve sıfatları belirleyen ve tanımlayan, artık söz konusu “yaratıcı insan”dır.

Devamı: https://www.insaniyet.net/necip-fazilin-bir-adam-yaratmak-eseri-baglaminda-sanat-ve-insanin-yaraticiligi/