ÖMER LEKESİZ: YAZI, YAZAR VE ESER

Sözlüklerimizde kendisi ortada görünmemekle birlikte varlığını veya bir şey yaptığını belli eden iz, işaret, belirti; im; dışa vurması sonucu anlaşılan, insanın manevi yönüne ait bir özelliğin varlığı… anlamları da yüklenen eserin, Tanrı – insan, insan-insan ilişkileri bakımından açıklanması gereken ilgili her terim ve deyim için hem kilit hem de anahtar olarak tek bir mana içinde toplanması mümkün görünmemektedir.

Şöyle ki, yazı, tekinsizdir. “Yazı, – kelimenin yeni anlamıyla– başlangıç niteliğinde (inaugural) olduğu için tehlikeli ve korkutucudur. Nereye gittiği bilinmez; hiçbir bilgide teşkil ettiği ve her şeyden önce kendi geleceği olan anlama doğru kaymaktan, bu özsel kaymadan onu alıkoyamaz. Bununla beraber, güvenilmezliği salt korkaklığındandır. Dolayısıyla bu riske karşı hiçbir güvence yoktur. Yazı, yazar için, ateist değilse bile, ama yazarsa eğer, birincil ve lütufsuz bir seyrüseferdir” diyen Jacques Derrida, “Bu lütfu kendimizden esirgediğimiz içindir ki ikincil bir seyrüsefer teşkil eden yazıyı kullanmak icap eder” yorumuyla da, teoloji ve logos ilişkisi içinde yazının tekinsizliğini derinleştirir.

Bu yanıyla yazı, lütuf ve logosla ilişkisi cihetinden insanı aşan ama öte yandan, kendisini nereye sürükleyeceğini bilmese bile, insanı kendi içinden dışına ve hatta kendi dışından içine bir seyrüsefere sevk eden şeydir.

Yazmak ise, “...Yalnızca bir fikri harfi harfine tekrarlamak için değil, bir şeyler yapmak için dili ele geçirme / söz alma (prendre la parole) girişimidir.”

Derrida’nın bu yaklaşımıyla “Yazmak, henüz harfte üretilmemiş olanın başka bir evi olmadığını, herhangi bir topos auranios, yani tanrısal bir idrakte duran bir reçete veya talimat olarak bizi bekliyor olmadığını bilmek demektir. Anlamın kendi kendisinde ikamet etmesi ve kendi kendinden farklılaşarak / ötelenerek olduğu şeye, yani anlama dönüşmesi için söylemeyi ve yazmayı beklemesi gerekir.”

Devamı: https://www.yenisafak.com//yazarlar/omer-lekesiz/yazi-yazar-ve-eser-2064146?utm_source=gazeteoku&utm_medium=referral