OSMANLI'DA DEPREM KİTAPLARI VE RESÛL MESTÎ'NİN "SİPER-İ ZELZELE"Sİ

6 Şubat günü Maraş-Hatay bölgesinde yaşanan şiddetli depremde yaşanan acı dolu günlerde, Ortadoğu’nun depreme en çok maruz kalan coğrafyasında depremle ilgili nelerin yazılıp çizildiğiyle ilgili bir araştırma yaptığımızda, bazı çalışmalara rastladık.
Osmanlı’da depremle ilgili olarak daha çok “hareket-i arz” başlığıyla risaleler var ama en önemlileri, Ahmed bin Recep, Gökmenzade Hacı Çelebi ve Resûl  Mestî’nin eserleridir.
Depremle ilgili Osmanlı devrinin ilk eseri, Ahmed bin Recep Konstantin’i’nin Risale-i Zelzele’sidir. Müellif, H 1132/1720’de 1719 büyük depremi vesilesiyle bu eserini yazmış ve II. Ahmed’e takdim etmiş. Bu kitap “öküz boynuzları üstündeki arz” şeklinde özetlenebilecek eski telakkilerin dinî ifadelerle tekrarından ibaret olup bilimsel bir bilginin üretilmediği metindir. Lemi Akın, İlk Müstakil deprem Kitabı: Risale-i zelzele” makalesi ile bu kitabı tanıtmıştır. (https://dergipark.org.tr/tr/pub/iutded/issue/17072/178513)
Konuyla ilgili olarak yazılan ikinci eser ise Gökmenzade Hacı Çelebi tarafından yazılan, İşretnüma adlı eserdeki 1855 Bursa depremi ile ilgili kısmıdır. Gökmenzade, eserinde depremin civarda yol açtığı hasarları vermiş ama depremden korunmak için neler yapılması gerektiği konusuna girmemiştir. Orhan Bilgin, bu konuda bir makale yayınlamıştır (Gökmenzade’nin Deprem Risalesi, Dil ve Edebiyat Dergisi, C.1, S.2, s.1-32; İstanbul 2010)

Devamı: https://www.tarihistan.org/yazarlar/prof-dr-namik-acikgoz/osmanli-da-deprem-kitaplari-ve-res-l-mest-nin-siper-i-zelzele-si/10541/?fbclid=IwAR3xMjxfGz83eyYtG9BKiDTaCzdkKeVr3JVuaO_gtSIhFFVkVUwWRSYxL_s