ŞAİRLERİ PEK ALIŞIK OLMADIĞIMIZ YÖNLERİYLE İNCELEDİ

Hayriye Ünal şiir emekçisi bir şair. 17 yıldır şiir yayımlıyor. Bunları “Saçları Vardır Aşkın” (2000), “Ademin Kızlarından Biri” (2003), “Sert Geçecek Bu Kış” (2006), “Gerekli Açıklama” (2010) kitaplarında topladı.

Ünal, yıllardır dergilerde şiir eleştirileri de yazıyor. Bunları “Eşikteki Özgürlük, Çok Sesli Şiir” (2011) kitabında topladı. Şiirinin şerhi niteliğindeki bu çalışmada, şiirin temellerine, kaynaklarına ve atıf dünyasına işaret etmişti. Şimdi de Tahlil, Tahrip, İnşa (Hece Yayınları. Eylül 2014)isimli şiir eleştirileri kitabıyla karşımızda.

Tahlil, Tahrip, İnşa on beş yıla yayılmış şiir yazılarının kaydı hükmünde. Hayli hacimli. 422 sayfa. Çoğu “ömrünü” veya “şiirini tamamlamış” otuz dört şair hakkında yazılan 40 değerlendirmeyi içeriyor. Necip Fazıl’dan Nazım’a, Cemal Süreya’dan Sezai Karakoç’a, Haydar Ergülen’den İhsan Deniz’e, Lale Müldür’den Didem Madak’a uzanan şairler pek alışık olmadığımız yönleriyle inceleniyor.

Kitap, Ünal’ın eleştiri anlayışının ipuçlarını veriyor. İncelediği şairler üzerinden şiirde tarihsellik, öznellik, ironi, oyunsal boyut, deney, deneyim, yorum-bağlam, biçim-anlam, nesne-dünya unsurları üzerinde duruyor. Kendisinin ifadesiyle bu yazılarda tasvir, açıklama, özet ve şiirin gündelik dile tercümesi yok.

İsminden de anlaşılacağa üzere kitaba rengini veren unsurlar tahlil, tahrip ve inşa. Hayriye Ünal, durumu tespit ve teşhis ettikten sonra gerçekçi, sert, delişmen eleştiriler getiriyor. Kusurları söylerken alternatiflere de işaret ediyor.

Günümüzde şiirin iki temel açmazı var

Ünal, “Şiir, Alesta” başlıklı yazısı ile küçük bir şiir tarihi panoraması sunarak konuya giriyor. Modern Türk şiiri kimine göre Şeyh Galip’le, kimine göre Haşim ve Yahya Kemal ile başlar. İsmet Özel’e göre Cumhuriyet şiirinin anahtarı “kimlik bilinci”dir. 1928’de Harf Devrimiyle başlayan yılların belirgin özelliği değişimdir. Necip Fazıl,Nazım, Orhan Veli ve Asaf Halet farklı boyutlarda şiirimizi domine etmişlerdir. 1940’lı yıllar sokaktaki insanı şiire özne yapmıştır. Atilla İlhan, Fazıl Hüsnü Dağlarca, BehçetNecatigil gün yüzüne çıkar. 1950’li yıllar İkinci Yeni'nin yıllarıdır. Turgut Uyar, Cemal Süreya, Edip Canseverdikkat çekmektedir. 1970’ler Diriliş, Mavera ve Edebiyat dergileri şairlerinin atak yaptığı yıllardır. Sezai Karakoç,Nuri Pakdil ön plandadır. 1980’ler geçmişe duyulan özlemdir. Apolitik süreç başlamıştır. İhsan Deniz, Necat Çavuş, Lale Müldür, Gülseli İnal aynı safta dizilmiştir. Bu yıllarda Küçük İskender “yeraltına” yönelmiştir. 1990’lar ve sonrası parça tesirli kara mizah şiiridir.

Ünal’a göre günümüzde şiirin iki temel açmazı var. Birincisi aşırı kalabalık ve gürültülü ortam, ikincisi de mesele kaybıdır.

Devamı için: http://www.dunyabizim.com/Manset/21753/sairleri-pek-alisik-olmadigimiz-yonleriyle-inceledi.html