ŞİİR YETERİNCE OKUNUP ANLAŞILIYOR MU?

Şiiri okumak ve anlamak da yazmak kadar ciddi bir iş. Şiirlerinin okunup anlaşılması konusunda şairler ne düşünüyor? Bu sorunun cevabını TYB Yıllıkları için 1984’te şairlerle yapılan söyleşilerden yola çıkarak kısa bir derleme yaptık.

Ebubekir Eroğlu: Birkaç yıl öncesine kadar bu soruya, hiç duraksamadan “hayır” derdim. Bugün insanların pek çoğunun, bedensel hayatın sade ve basit kurallarını “seçtiği”ni görebiliyorum. Bu seçimin sürüp gidecek doğal bir tutum olduğunu da.

Şiirin içerden giydiği duyarlığın yoğunluğu, derecesi, yazan için de okuyan için de (okumayanlar değil) karşılıklı benzer etkileşimlere sahip. Büyük şiirin anlaşılması her zaman, onu yazanları yalnız bırakacak sınırlara sahip olmuştur. Ama bu durum, yukarıda söylediğim benzer etkileşimin bir ödeşme olduğunu söylememize engele değil. Yazanın daha önde olduğunu söylememize engel olmadığı gibi.

(İçinde yaşadığı toplum ne olursa olsun; ona göre ve ona rağmen) şair algılamaya “kendinden ayarlı”dır. Şiir okuru, şairin kendiliğinden ayarlı olduğu duyarlığa, “kendiliğinden ayarlanabilir”dir.

Görünen odur ki, okur için “topluma göre” oluş, “topluma rağmen” oluştan genel olarak önde gelmiştir. Şair ise “topluma rağmen” oluşunu “topluma göre” içinde bile gerçekleyerek, bu ikincisini ikinci plana atabilir. O kadar ki, bir büyük şiirin varlığı halinde, tersini düşünmek, yani o şiire göre ve o şiire rağmen şiir okurunun ne durumda olduğunu düşünmek daha elverişli bir yöntem olur. Bu kısa açıklama ışığında yorumlanmak üzere, bu sorunuza cevap vermek isterim: hem evet, hem hayır.

Devamı: https://www.dunyabizim.com/alinti/siir-yeterince-okunup-anlasiliyor-mu-h30337.html