TAHA ÖZKAN'DAN: SOKAK HAREKETLERİ VE TÜRKİYE

Son yıllarda daha sık görmeye başladığımız sokak hareketleri niçin devrimci neticeler doğurmak yerine kaosu ya da statükoyu derinleştirecek bir araca dönüşüyor? Bu soruyla bağlantılı bir başka önemli sual ise sokak hareketlerinin gerçekten ‘anti-sistemik’ olup olmadığı sorunsalıdır. Bir kaç ay önce Tayland’da geçirdiğim bir hafta boyunca, sokakları aylardır göstericiler tarafından işgal altındaki Bangkok’ta, darbe öncesi Kahire manzaraları vardı. Kaosun derinleştiği Tayland’da süreç yine benzer bir netice üretti. Bugüne kadar 19 darbe yaşayan Tayland, daha 2006 darbesinin yaralarını saramadan, geçen hafta, bir kez daha askerin yönetime el koymasına şahitlik etti. Bangkok’ta Siam meydanını dolduran kitlelerin arasına karıştıkça, rahat tavırlarının ve ciddiyetsizliklerinin, darbe öncesi Tahrir meydanından başka bir şeyi hatırlatması neredeyse imkansızdı.

2005’te Lübnan’da başlayan ‘Sedir devrimi’, neredeyse aynı tarihlerde gerçekleşen Ukrayna ‘Turuncu devrimi’, Ortadoğu ve Kuzey Afrika isyanlarıyla ortaya çıkan ‘Arap Baharı’ ve son olarak Tayland farklı tecrübeler olmasına rağmen bazı benzer neticeler de üretti. Öncelikle bu hareketlerin başlangıçlarına göze çarpan iki unsur bulunuyor. Birincisi, sokağa taşacak kadar ‘büyük ve ciddi’ olması gereken bir gerilimin sahip olması gereken başı sonu belli bir siyasi dil üretmemesidir. Buna mukabil genel değişim talepleri, bağlamsız insan hakları söylemi, global sloganlar ve temenniler apolitik bir düzey oluşturacak şekilde siyasalı ikame ediyor. İkincisi ise hareketlerin lidersiz olması, dolayısıyla da sokaktaki enerjiyi netice alıcı bir şekilde meşru siyasi arenaya taşıyacak aktörlerden yoksun olmasıdır. Bu iki özellik, eylemlerin hayata geçtiği bütün ülkelerde, siyasal sistemin demokratikleşmesine katkı vermek yerine, mevcut sistemin istikrarsızlaşmasına ve demokrasiden daha fazla uzaklaşmasına yol açacak bir militarizme teslim ediyor.

Yazının devamı için: http://haber.stargazete.com/yazar/sokak-hareketleri-ve-turkiye/yazi-887694