TEOMAN DURALI: CANLILAR BİLİMİ FELSEFESİ

"(1) Canlıları (organisma) anlamamızı fizik-kimya teorileri tek başlarına mümkün kılmazlar.

1. Canlıların geçmişli (İng historical: tarihli) olma özelliği, geçmiş süreçlerin akışı içerisinde edinilmiş genetik program çerçevesinde mütâlea edilmelidir.

2. Hücreden itibâren sıradüzeni boyunca yer alan bireyler, biricik (Fr-İng unique) olup topluluk oluştururlar; pek çok çeşide ayrılmak da, onların başta gelen özelliklerindendir.

3. Yakından ilgili soruların görevbildirir (İng functional) biyolojisi ile nıhâî sorular sunan evrim biyolojisi olmak üzre iki çeşit canlılar biliminden söz edilebilir.

4. Canlılar bilimi tarihini belirleyen, kavramların oluşması, gelişip olgunlaşmaları, değişikliklere uğramaları, zaman zaman da reddedilmeleri hususudur.

5. Canlı sistemlerinin şekillenmiş karmaşıklığı, sıradüzeni tarzında örgütlenmiştir; sıradüzeninin daha üst seviyelerinde yeniliklerin doğup serpilmesi, bu üst seviyelerin belirgin özelliğidir.

6. Gözlem ile karşılaştırma yapmak, deney kadar, biyolojide tam anlamıyla bilimsel ve yol gösterici yöntemdendirler.

7. Canlılar biliminin özerkliğinde (muhtarlığında) ısrar etmek, fizik-kimya yasalarıyla çatışan canlılıkcılığın/vitalismin, kendiliğinden türemenin (YeniLİng orthogenesis)yahut herhangi bir başka öğretinin tekrar itibâr kazandığı anlamına gelmez."

İmdi:

Devamı: https://www.fikriyat.com/yazarlar/teoman-durali/2020/11/24/canlilar-bilimi-felsefesi