TYB ANKARA ŞUBESİ: “FELSEFE VE MEDENİYET İLİŞKİSİ”

Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Felsefe Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Levent BAYRAKTAR, Yrd. Doç. Dr. Cengiz Karataş’ın moderatörlüğünde 14. 10. 2015 tarihinde Türkiye Yazarlar Birliği'nde "Felsefe ve Medeniyet İlişkisi" konulu bir konferans vermiştir.

Doç. Dr. Levent Bayraktar'a göre; felsefe ve medeniyet kavramları bir madalyonun iki yüzü gibidir. Birini düşündüğünüzde zorunlu olarak diğeri de gündeme gelir. Felsefe en geniş anlamıyla varlık, bilgi ve değer üzerine sistemli ve tutarlı düşünme etkinliği ve bu etkinliğin ürünüdür. Felsefe, bilgi üzerine bilgi veya diğer bir değişle düşüncenin kendi üzerine katlanması ve kendisini konulaştırması olarak da betimlenebilir. Medeniyet ise bir organizasyon ve insanlık başarıları bütünü ya da bütünlüğüdür. Medeniyet kurucu unsurlar arasında başta dil ve din olmak üzere felsefe, bilim, sanat, hukuk ve ahlak sayılabilir. Felsefe, medeniyetlere ihtiyaç duydukları eleştirel zihniyeti kazandırmada ve kendisi üzerine bilinç geliştirmede hayati bir rol ve öneme sahiptir.

Felsefe, yalın bir ifade ile, kültürün veya medeniyetin bilinci olarak da okunabilir. Her medeniyetin kendisi hakkında bir ben bilincine veya eleştirel bir öz bilince sahip olması gerekir. Ancak bu sayede bir medeniyetin meziyetleri ve zaafları açığa çıkarılabilir. Felsefileşmiş bir medeniyette bütün medeniyet kurucu unsurlar bir arada ve dayanışma içerisindedir. Benzetmek uygun düşerse burada bütün kurucu unsurlar “birimiz hepimiz için hepimiz birimiz için” ilkesi uyarınca koordine edilmiştir.

Medeniyet değerlerle kurulur ve idame ettirilir. Burada insan ve medeniyet benzeştirilebilir. İnsandan değerleri çıkardığınızda geriye sadece beden hatta daha da ileri gidersek bir ceset kalır. Bu yüzden değerler bedene hayat veren ruha karşılık gelir. Böylece medeniyet ve felsefe ilişkisi sorgulandığında görülecektir ki, felsefe; medeniyeti ayakta tutan ruhtur, (dini, milli ve insani) değerler manzumesidir.