VEDAT BİLGİN'DEN: TEK PARTİ VE MİLLETİN DEĞERLERİ

Tek parti rejimleri, bir parti içerisinde örgütlenmiş bir zümrenin, bir sınıfın veya bir grubun tek bir ideolojiye dayanan iktidarını yansıtır. "İktidar bozar" denir, mutlak iktidarın ise mutlaka toplumsal olanı bozacağı bilinir.
Tek bir sınıfın ya da zümrenin iktidar biçimini yansıtan tek parti yönetimleri ise sadece bozmaz, tahrip eder, yıkar, yok eder. Dünyada bunun en bilinen örnekleri faşizm, nazizm ve komünizm uygulamalarıdır. Bizim tek parti düzenimizin bunlardan çok da geri kalmadığını gösteren birçok örnek bulmak da mümkündür.

Bu durum, tek parti yöneticilerinin kötü niyetleriyle ilgili değildir. Onları aşan ideolojik ve kurumsal ilişkiler söz konusudur. Aksi takdirde, Milli Mücadele'nin kahramanları tek parti yönetimine geçildikten sonra birdenbire kendi halklarına karşı her türlü baskı ve şiddeti uygulayacak bir konuma gelemezlerdi. Bu, bütünüyle devletin partiyle özdeşleşmesi, partinin bir zümreyle aynileşmesi, bir zümrenin ise sahip olduğu dünya görüşünü toplumuna rağmen uygulamaya koyması demektir. Adı ne olursa olsun bir ideoloji, bir zümrenin tarihsel ve toplumsal konumuna göre politik bir işlev görüyorsa, orada ne toplumun değerleri ne insan hakları ne de başka bir değer kalır.

Tek partili rejimlerin, milletin tarihsel ve kültürel biriminin yarattığı değerlerden uzaklaşması bir anlamda kaçınılmaz bir durumdur. Çünkü tarihsel ve toplumsal olanın siyasete yansıyabilmesi için, bütün bu değerleri paylaşan unsurların, zümrelerin, sınıfların, grupların, cemaatlerin bu kültürel imkândan kendi algılarını siyasete talep olarak yansıtması gerekir. Bu çelişki, tek partilerin doğasının oluşturduğu bir çelişkidir.

Millete karşı olmak

Hiçbir tek partili rejim, o partinin ve ideolojinin sahibi olan zümrenin dışında kalanlara hayat hakkı vermediği için, onların değerlerine de kapalı bir rejim olmaktan kurtulamaz.

Türkiye, bu tarihsel çelişkiyi şiddetli bir şekilde hissettiği bir dönem olarak tek partiyi geride bırakmak istiyor ama hâlâ bu zihniyetle hesaplaşamayanlar, bu anlayışı geride bırakamayanlar siyaset sahnesinde var olmak arzusundalar. Bu mümkün olabilir mi? Partilerin kendilerini yenileme imkânının olmamasından bahsetmenin çok anlamlı olduğunu düşünmüyorum.

Partiler kendi kökleriyle bağlarını yenileyebildikleri zaman gelecekte bir rol oynayabilirler. CHP'nin tek parti geleneğiyle hesaplaşamaması, sadece dünle ilgili bir mesele değildir. Esas problem, bugüne ve yarına yansımaktadır. Parti kendini ideolojik olarak yenileyemediği için, yeni toplumsal bağlar kurmakta da sorun yaşamaktadır. Mevcut ideolojik yapı, tek partinin dayandığı zümrenin siyaset tarzından öteye bir imkân bırakmamaktadır.

30.04.2012 Bugün