YAĞMUR ATSIZ'DAN: ÖNEMSİZ BİR MESELE: PALİNDROM

Hem soldan sağa düz ve hem de sağdan sola tersden okununca aynı çıkan kelime ve cümlelere verilen ad. “yeniden” (tekrar) ve “dromos” (koşmak, koşaradım).

Meselâ kabak, kavak, ana, küçük gibi.

Ama sıra cümlelere gelince iş biraz zorlaşıyor elbet.

Benim çocukken duyduğum ve aklımda kalan bir cümle “Anastas, mum satsana!” idi.

“Lâle hasta ite elle kıllı kelle eti atsa, helâl!”

“Kasaya mal koyana yoklama yasak” , “Pay ederek iki kerede yap!” , “Elini aça açainile!” , “Koyma, Vahit, teyp yetti, havam yok.” , “Uğur, motora sar o tomruğu!” ,“Kalas yok. - Kütük koy, Salak!” ...

Bunlar eski Türkçe palindromlardı. Gençlerin de anlayabilmesi için şimdi birkaç tâne de günümüz Türkçesiyle örnek vereyim sevâbına:

“So many dynamos” , “Was it a car or a cat I saw?” (O gördüğüm bir araba mıydı yoksa bir kedi miydi?), “God! Nate bit a Tibetan dog!” (Allâhım! Nate bir Tibet köpeğini ısırdı!), “Sir, I’m Iris.” , “Madam, I’m Adam.” , “A man, a plan, a canal:Panama!” vs....

Tabii sâdece eski Türkçe ve günümüz Türkçesinde değil başka dillerde de palindromlar vardır. Meselâ Almanca bir palindrom: “Die Liebe ist Sieger - rege ist sie bei Leid.” (Aşk gâlibdir - ızdırabda hareketlenir.)

Fransızcadan da bir örnek verelim ki kusur kalmasın:

“À l’autel elle alla, elle le tua là.” (O (kadın) sunağa giderek onu öldürdü.) Ne kadınmış!

Hazır aklımdayken şunu da ekleyeyim bâri:

“Elu par cette crapule” (Bu alçağın seçdiği).

Görüldüğü üzere bu tür eğlenceli, ama ne işe yaradığı belli olmayan işlerle sâdece bizler uğraşmıyoruz. Zâten öyle olsaydı adını bile Frenkler koymazdı.

Sâhi, nedir palindromun Türkçesi?

Bence TDK’ya sormalı ki hiç değilse hangi kelimenin palindrom karşılığı olamayacağını anlayabilelim.

Bu arada inşallah önemli bir konuyu kaçırmamışızdır.

Ama öyle de olsa zarar yok. Nasıl olsa arkadaşlar atlamamışdır.

“Kesti geveze, tez eve gitsek!

29.11.2011 Star