YALÇIN ÇETİNKAYA'DAN:İBN HALDUN SEMPOZYUMU VE İBN HALDUN'DA MÛSİKÎ

İbn Haldun, İslâm medeniyetinin en önemli düşünürlerinden biridir. Onun adına bu hafta sonu (28-29 Eylül) 'Uluslararası İbn Haldun Sempozyumu -3' başlıklı bir sempozyum organize edildi. Dünyadan ve Türkiye'den çok sayıda araştırmacı ve akademisyen Bağcılar'daki Holiday-Inn Hotel'de İbn Haldun hakkında çeşitli tebliğler sunacaklar. Dün başlayan Uluslararası İbn Haldun Sempozyumu'nun bugün ikinci günü.

Bendeniz de bugün bu uluslararası sempozyumda İbn Haldun ve Mukaddime'de mûsikî konulu bir tebliğ vereceğim. Tebliğimin tam olarak başlığı 'İbn Haldun ve Matematik İlimlerden Bir İlim Olarak Mûsikî'. İbn Haldun'un herhangi bir mûsikî aleti çaldığına, sesiyle icrâ ettiğine veya mûsikî eseri bestelediğine dâir herhangi bir kaynakta bilgiye rastlamak bugüne kadar mümkün olmamıştır. Ama mûsikî ile iştigâl etmediği halde mûsikî konusunda fikir beyân etmiştir. Bu durum, İslâm düşünce dünyasında mûsikînin önemli bir yere sahip olduğunun, Fârâbî'nin ilimler sayımında mûsikîyi yüksek ilimlerden kabul etmesine uygun olarak İslâm düşünürlerinin mûsikî ile icrâ değil ama düşünce düzeyinde ilgili olduklarının göstergesidir. Bilindiği gibi kadîm İslâm kültür ve medeniyetinde, Fârâbî, 'İhsâ el-Ulûm (İlimlerin Sayımı)' adlı eserinde mûsikîyi yedi yüksek ilimden bir ilim olarak kabul etmektedir. Muhtemelen kendi çağının mûsikî hakkındaki genel yaklaşımı daha ziyâde mûsikîyi matematik bir dil ile izah eden bir yaklaşım olduğu için İbn Haldun da zamanının bu tarz yaklaşımına uygun bir mûsikî görüşü ileri sürmüş olabilir.