• İstanbul 12 °C
  • Ankara 10 °C

Mustafa İsen: Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü Erişime Açıldı

Mustafa İsen: Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü Erişime Açıldı
Uzun bir süredir 1500 civarında bilim insanı ile üzerinde çalışılan ve Prof. Dr. Mustafa İsen tarafından yönetilen Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü (TEİS) Projesi tamamlanarak erişime açıldı.

İlk olarak 2013 yılında “Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü (Başlangıçtan 20. Yüzyıla)” ismiyle başlayan projenin ilk basamağı olan TEİS I,  13.  yüzyıldan başlayarak 20. Yüzyıla gelinceye kadar biyografi kaynaklarında (şair biyografileri, ulema biyografileri, meşayıh biyografileri vb.), mecmualarda, tarihlerde (şehir tarihleri), vefeyatlarda ve il yıllıklarında yer alan şair/yazarların modern biyografi usullerine göre yazılmış biyografilerinin yer aldığı bir sözlük çalışması olarak hayata geçmiş ve 31.03.2015 yılında tamamlanarak yaklaşık 7000 maddeyle web ortamında  okurlara sunulmuştu. 2017 Mart ayında TEİS projesinin ikinci aşaması olarak başlayan Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü II (20. Yüzyıldan Günümüze 1860-1985) projesinde ise kapsam,ı âşık ve tekke şairleri için 1920 sonrası ölümlüler ve 1985’e kadar doğumlular oluştururken; yeni edebiyat alanındaki şair ve yazarlar için kapsam ölümü 1860’tan başlayarak 1985 doğumlulara kadar olanlarla sınırlandırılmıştır. Proje öncesi yapılan araştırmalarla 7000 civarında biyografi sayısına ulaşmayı amaçlayan projenin bitiminde bu sayı 7263’e ulaşmış ve hazırlanan biyografi sözlüğü 10 Şubat 2020 tarihinde tamamlanmıştır.

Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü Projesi sonunda toplam 14 binden fazla madde ve 62 bin eserden oluşan yaklaşık 5 milyon kelimelik bir veri tabanı ortaya çıkmıştır. İki proje http://teis.yesevi.edu.tr  adresinde birleştirilerek yeni bir ara yüz, güçlü ve hızlı arama algoritmaları ile kullanıma sunulmuştur. Bu veri tabanı basılı bir eser olarak düşünüldüğünde her biri 500 sayfadan oluşan 27 ciltlik bir ansiklopediye tekabül etmektedir.

TEİS’in en önemli özelliği Türk edebiyatında eser veren isimleri bir araya getirmesiyle birlikte bu maddelerde detaylı tarama yapma imkânı sunmasıdır. “Madde Arama” kısmında şair ve yazarların ismine, mahlasına, mesleğine, doğum yerine, doğum ve ölüm tarihine, yaşadığı yüzyıla, edebiyat alanına, yetiştiği sahaya göre arama yapılabilmektedir. Örneğin Bursa’da doğan Ali isimli 18. yüzyıl şairlerini aramak isterseniz sistem bu maddeleri bir tıkla bir saniyeden kısa bir zaman içinde listelemektedir. Yazılan biyografilerde çok çeşitli parametrelerle arama yaparak sadece şair ve yazarlarla ilgili değil tarih, dönem, şehirler, sosyal meseleler, edebi hareketler, yayınlar vb. birçok konuda veri toplanabilir. Mesela 20. yüzyılda sürgün edilen edebiyatçıları araştırmak için “Madde Arama” alanında yüzyıl seçimi yaparak “Hayatı” kısmına “sürgün” kelimesini yazarsanız hayal ettiğinizden çok daha fazla bilgi önünüze gelecektir.

Madde detayında maddeyi ilişkilendirme algoritmaları kullanılarak o maddenin doğum yeri, doğum tarihi, madde adı, saha, yüzyıl gibi benzerlikle ilgili olduğu başka maddeler sistem tarafından tespit edilmekte ve listelenmektedir. Bu özellik de araştırmacılara kullanım kolaylığı sağlayacak yeni bir eklemedir.

Ayrıca her maddeye “Hata Bildir” butonu eklenmiştir. Böylece araştırmacılar bir maddeyle ilgili eksik ya da yanlış bir bilgi fark ettiklerinde bunun düzeltilmesine katkı sunabilirler. Projenin web ortamında gerçekleşmesinin en büyük avantajı güncellenebilir olmasıdır.

Maddelerle ilgili bir diğer yenilik ise her maddeye QR kod eklenmesidir. Böylece link paylaşımına gerek kalmadan maddeyi kolayca kaynak göstermeniz ve paylaşmanız mümkün olacaktır.

Yenilenen sayfanın mobil görünüme %100 uyumlu olması da güncellenen özelliklerden biridir. Akıllı telefonlarda TEİS’i kullanmak daha kolay ve etkili hale gelmiştir.

Ayrıca ana sayfada en çok görüntülenen 10 madde bölümü de yenidir. En çok okunan maddeleri merak eden kullanıcılarımız bu maddelere kolayca erişebilirler.

Yine ana sayfada “Sizden Gelen Görüşler” kısmında TEİS’e mesaj gönder alanından yazılan mesajlar paylaşılmaktadır. Siz de TEİS’le ilgili görüşlerinizi bu alandan ekiple paylaşabilirsiniz.

Ana sayfa üst menülerinden projeyle ilgili detaylara ve basında TEİS paylaşımlarına erişebilirsiniz.

Bu haber toplam 740 defa okunmuştur
  • Yorumlar 0
    UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
    Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
    Bu habere henüz yorum eklenmemiştir.
Diğer Haberler
Tüm Hakları Saklıdır © 2012 Türkiye Yazarlar Birliği | İzinsiz ve kaynak gösterilmeden yayınlanamaz. Sitede yayınlanan yazıların sorumluluğu yazarlarına aittir.
Tel : 0312 232 05 71 - 72 | Faks : 0312 232 05 71-72 | Haber Scripti: CM Bilişim