• İstanbul 13 °C
  • Ankara 10 °C

Prof. Dr. Nizamettin Parlak: Osmanlı, Endülüs’e Neden Yardım Edemedi? (IV)

Prof. Dr. Nizamettin Parlak: Osmanlı, Endülüs’e Neden Yardım Edemedi? (IV)
  1. III. Murat (1574-1595) zamanına gelindiğinde Osmanlı, bu zamana kadar kendi adına elde ettiği kazanımları ve ulaştığı seviyeyi korumaya çalışan bir devlet görüntüsü vermekteydi. Ancak devletin sınırlarının İran-Rusya-Avusturya gibi güçlü ülkelerin sınırlarına dayanmış olması, Avrupa’da merkezî krallıkların kurulmuş ve coğrafî keşifler sayesinde zenginleşmiş olması ve ticaret yollarının değişmesi yüzünden Osmanlı’nın ticaret gelirleri azalmış ve devlet yıpranmaya başlamıştı. Bu yüzden III. Murat’la başlayan Osmanlı dönemi, devletin “duraklama” ya başladığı yıllar olarak kabul edilir.

Bu arada İspanya’da da işler iyi gitmemekte, Kral II. Filip, içinde bulunduğu kötü şartların etkisiyle Osmanlılarla barış imzalamak istemekteydi. Sonuçta taraflar arasında 1577’de barış anlaşması imzalandı ve daha sonra da 1581’e kadar uzatıldı. Buna rağmen Kuzey Afrika’daki Osmanlı topraklarında bulunan denizciler, bu dönemde de İspanya kıyılarına saldırılarını devam ettirdiler.

Bu arada III. Murat, Moriskolara yardım etmek için Fas’ta hüküm süren Sa’dilerle ittifak yapmayı teklif etti. Ancak Sa’diler bu teklif karşısında bir şey yapmadıkları gibi Osmanlı-İspanya arasında ikili oynamaya devam ettiler.

Osmanlının denizlerdeki egemenliğinin zayıflamasıyla Kuzey Afrika üzerindeki etkisi de azaldı. Bunda da III. Murat döneminde Cezayir ve Fas’a karşı girişilen deniz harekâtında başarısız olunmasının (1582) önemli bir rolü oldu. Bu yüzden artık Kuzey Afrika’da Türk devrinin kapandığı kabul edilir.

Bu arada İspanya ile yapılan anlaşmanın üç yıl daha uzatılmış olmasına rağmen bölgedeki denizciler İspanya kıyılarına saldırmaya, Endülüslülere yardım etmeye ve Moriskoları Kuzey Afrika’ya taşımaya devam ettiler. Buna rağmen İspanya topraklarında altı yüz bin civarında Morisko, çok zor şartlarda varlıklarını devam ettirmeye çalışıyorlardı.

  1. III. Mehmet (1595-1603) zamanında Osmanlı hâlâ büyük bir dünya gücüydü. Fakat İran ve Avusturya ile uzun yıllar devam eden savaşların yanı sıra Anadolu’da peşi peşine yaşanan isyanlar, çok büyük harcamalar yapılmasına bu da devletin güç kaybedip yıpranmasına sebep oldu.

Bu sırada İspanya da Fransa, İngiltere ve Hollanda’yla giriştiği savaşlar yüzünden güç yitirmeye başlamıştı. Belki bunun da etkisiyle İspanyol kıyılarına Müslümanlar tarafından yapılan deniz saldırıları aralıksız olarak devam etti. Ancak bu akınların temel hedefi, artık ganimet elde etmekti.

Osmanlı Devleti, XVI. yüzyıl boyunca defalarca denediği ve kısmî bir başarı elde ettiği Endülüslülere yardım işini artık tamamen Garp Ocakları’nın eline bıraktı. (Osmanlı Devleti’nin Cezayir, Tunus ve Trablusgarp eyaletlerine XVI-XX. yüzyıllarda Garp Ocakları denilmekteydi.)

Bu gelişmeler ve İspanyolların bütün baskılarına rağmen Moriskolar, İspanya’dan tamamen kovuldukları güne kadar Osmanlı’nın kendilerine yardım edeceğine ve onları kurtaracağına inanmaya devam ettiler. Hatta Moriskolar arasında Fatih Sultan Mehmet’e ait olduğu ileri sürülen ve kendisinden sonra tahta oturanlara ettiği ileri sürülen bir vasiyet, onların bu beklentilerini daha da güçlendirdi. Bu vasiyette Fatih’in İspanya’nın fethedilmesini ve Moriskoların kurtarılmasını istediği dilden dile dolaşmaya başlamıştı. Bu yüzden Endülüslüler, Osmanlı Devleti ile irtibatlarını sürdürmeye gayret ettiler. Onların bu çabaları, İspanyol idareciler tarafından ciddi bir tehdit olarak algılandı ve bu sorunu kökünden halletmek için toplu sürgün gibi çareler gündeme gelmeye başladı.

Devamı: https://www.insaniyet.net/osmanli-enduluse-neden-yardim-edemedi-iv/

Bu haber toplam 383 defa okunmuştur
  • Yorumlar 0
    UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
    Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
    Bu habere henüz yorum eklenmemiştir.
Diğer Haberler
Tüm Hakları Saklıdır © 2012 Türkiye Yazarlar Birliği | İzinsiz ve kaynak gösterilmeden yayınlanamaz. Sitede yayınlanan yazıların sorumluluğu yazarlarına aittir.
Tel : 0312 232 05 71 - 72 | Faks : 0312 232 05 71-72 | Haber Scripti: CM Bilişim